ЖЭН I

: жэн балай 1. :юум. н. а) харанхы, юушье харагдахагүй байдал (темнота): Жэн балай соо жэгтэй уйтай болошобо (Ц.-Д. Хамаев); б) абяа аниргүй, шэмээгүй байдал (тишина, тишь): Теэд үхэр бүреэ абяа гараха юм бэшэ, жэн балай (Ц. Шагжин); 2. тэмд. н. абяа аниргүй, шэмээгүй (тихий, безмолвный): Һүниин тэн багаар тэдэнэй Соколовой газаа ерэхэдэ, айлнууд хуу унтанхай, жэн балай байба (Б. Санжин, Б. Дандарон); 3. наречи а) абяа аниргүйгѳѳр (тихо): Тойроод жэн балай, шэмээгүй болошоно (Д. Эрдынеев); б) харанхы, шэб харанхы (темно): Тэнгэриин зүүн хаяа сайража байбашье, газаа үшѳѳл харанхы, жэн балай (Б. Санжин, Б. Дандарон); жэн харанхы бад балай, шэб харанхы (тёмный, совершенно тёмный): Жэн харанхы хүшэгэ доро тала дайда, ой тайга, айл хотон бүхэ нойроор һажажа, наранай гараагүй һаа, юунэйшье һэреэхээр бэшэ, амгалан хэбтэнэ (Ц.-Д. Хамаев); хон-жэн 1. тэмд. н. аниргүй, шэмээгүй (тихий, безмолвный): Тээ саанахана мориной турьяха дуулдаад, дахяад лэ хон-жэн байдал тогтошобо (С. Цырендоржиев); 2. юум. н. аниргүй байдал (тишина): Тойроод абяа шэмээгүй, хон-жэн (Ц. Шагжин).