ЗУУ(Н)

(Н) 1. тоог. н., тоол. 1) ерэн юһэдэхи тоогой удаадахи тоо (сто): Ута харгыда намнагдан, зүрхѳѳ хахаржа үхэхэ гү, али бүдэржэ унаад, хэдэн зуун моридто гэшхэгдэн хосорхо ябадал ушардаг бэлэй (Д. Батожабай); Зуун түхэригһѳѳ зуун нүхэр дээрэ (Оньһ. ү.); зуун жэл түүхын зуун жэлэй хугасаа (век, столетие): Теэд энэ мүнѳѳ ябажа байгаа хоридугаар зуун жэлэй хоёрдохи хахад хүн түрэлтэнэй түүхэдэ үзэгдѳѳгүй асари ехэ хубилалта асараа (Ц. Шагжин); зуун грамм нэгэ хундага архи (рюмка водки): Гамбал гэртээ шабар шабха болошонхой, нилээхэн һогтуушаг юумэ ороод, үлѳѳшэ архиһаа зуун грамм хэжэ уугаад, унтахаяа хэбтэбэ (Ц.-Д. Хамаев); зуун граммдаха архи ууха (выпивать, пить водку): Зуун наһандаа зугаалжа, зунай наранда яргажа, зуун граммдажа ябаарай! (Юрѳѳлһѳѳ); зуун нэгэн гэмэй илгал будд. хии, шара, бадаган гурбан үүдэнһѳѳ илгаһан 101 үбшэниие тобшолһон нэрэ (сто одна болезнь); 2. наречи элирхэй бэшэ олон, маша олон, тоо томшогүй олон (очень много): Юундэ һуужал байнабши, зуун долоо хэлүүлжэ, ябыш түргэн!; зуу дахин оло дахин, мянга дахин (много раз, многократно): Энэ хадаа Баданай хамаатан, Шодо Болтироковой нагаса гэжэ Булавин түрүүшын үгэ дээрэһээ ойлгобо, энээн тухай нүхэдынь зуу дахин хэлээ һэмнэй (Б. Санжин, Б. Дандарон); 3. тэмд. н. тоогүй олон (многочисленный): Нүгѳѳ заримад арбан бороодо норожо, зуун һалхинда хатаһан хара боро солоомо далайнгаа хушалтаһаа хуулана (Ч. Цыдендамбаев).