ОРШОЛОН(Г)

(г) юум. н. 1) юртэмсэ, замби, түби, газар дайда, нарата дэлхэй (вселенная, мир, свет): Оршолон дүрбэн уларилтай / Ошохо сагай түргэниинь бэ (Дуунһаа); оршолон юртэмсэ дэлхэй, замби (белый свет, земля): Харанхы һүни заямха соогуураа ябасагаажа, оршолон юртэмсэдэ ори гансаараа үлэһэн шэнги сэдьхэлээ гажарха юм (М. Осодоев); тойроһон оршолон тойронхи байдал (окружающий мир): Иигэжэ хэлэн сасуунь тойроһон оршолон ямаршьеб харша, ондоо, аюултай болошоһондол бултанда һанагдаба (Ц. Цырендоржиев); 2) будд. мүнхэ бэшэ юртэмсэ, хуби, үйлэ (бренный мир): Хүнүүдэй ажаһуугша энэ замби түбиин уйдхар гашуудалта оршолон: ами наһан – зоболон, үтэлэлгэ – зоболон, үбшэлэлгэ – зоболон, үхэл – зоболон (М. Батоин); оршолон дэлхэй мүнхэ бэшэ юртэмсэ (бренный, суетный мир): Ажаһууха гээшэ оршолон дэлхэймнай үнэхѳѳр ехэ жаргал байна даа гээд үшѳѳ дахин, Сэсэгни, мүнѳѳдэр хэлэбэлби (Ц.-Д. Хамаев); оршолондо баригдаһан (гү, али дайрагдаһан) хубигүй, золгүй, үйлѳѳ харлаһан (бренный, суетный); оршолон зоболон хооһон шанартай юртэмсын уйдхар, гашуудалнууд (горести суетного мира): Тэдэнэй оршолон зоболондо дайрагдаһан уршалаатай нюурнуудые, халта ангайһан амануудыень, гүрылдэжэ гарашаһан һудаһануудыень хараһан хүн байгаа һаа, мартаха юм аал! (Д. Батожабай).