НЯЛХА

, нилха 1. юум. н. нарай, бага, нарай хүүгэн (ребёнок, дитя, младенец, новорождённый): Ѳѳрынгѳѳ шуһа мяхаар абарһан энэ нялхые эхэтэйнь хамта харахадаа, Ганзар үхибүүн шэнгеэр баярлаа һэн (З. Гомбожабай); нялха багашуул бага наһанай үхибүүд (детвора, малыши, дети); 2. тэмд. н. нарай, бага, һая гараһан (новорождённый, младенческий): Буда мүнѳѳ балшар заахан байхадаа, эжынгээ үбэр дээрэ хэбтэһэн нялха хүүгэн мэтээр Жалмынгаа үбдэгые тэбэрижэ, сэдьхэлээ бариха шадалынь барагдаад, һугшан уйлашаба (Ц. Шагжин); нялха нарай һая гараһан, бага (совсем маленький, только родившийся – о ребёнке): Иимэ залуухан, хүсэтэй шиираг хүн үхэшоод, хүгшэржэ һалаһан би, тиихэдэ үшѳѳ нялха нарай ши хоёр үлэбэ ха юмбибди (Ц. Шагжин); нялха нарайһаа хара багаһаа, балшар наһанһаа (с раннего детства): Иондзын-Римбочэ Туваан хамба хоёр ѳѳһэд ѳѳһэдынгѳѳ үзэлые Далай ламын нялха нарайһаа хойшо хоёр хажууһаань шэбэнэжэ, энэ болоһон ба мүнѳѳ нюуса суглаан дээрэ али нэгэнэйнь һургаал баталагдаха ушартай байгаа (Д. Батожабай); нялха нойтон баруун бур. һая гараһан, уһа нарай (совсем маленький, только родившийся – о ребёнке); нялха хурьган һая гараһан хурьган (новорождённый ягнёнок): Хүнэй, шаазгайн мүрнүүдээр эреэлжэлһэн хүр саһан дороһоо үхэһэн нялха хоёр хурьгад бултайжа байба (А. Жамбалдоржиев); нялха ногоон һая бултайһан ногоон (только что показавшаяся трава, молодая зелень); ○ нарай гэжэ үгэтэй парн. хэрэгл.