НЯАХА

үйлэ ү. 1) сабуугаар гү, али ондоо юумээр холбохо, торгохо, тогтоохо (клеить, приклеивать): Һаланшагаар аад, томо тодоор бэшэһэн үйлэдбэриингѳѳ шэнэ түсэб, ажалайнгаа нормо, табель зэргые Должон ханадаа няаба (Ц. Дон); 2) хашаха, дүтэлүүлхэ, тэбэрихэ, аһааха (прижимать): Эдеэнэй болотор Хорло шоройгоо хамаад, үхибүүдэйнгээ бодожо хубсалхадань дулаан байхын тула гутал оймhонуудыень стул дээрэ ябталан табяад, пеэшэндэ няаба (Г.-Д. Дамбаев); бэедээ няаха бэе тээшээ татаад тэбэрихэ (прижимать к себе): Би тэрээниие хам тэбэрижэ бэедээ няагаад, юушье хэхэеэ, юуншье гэжэ хэлэхэеэ ойлгожо ядашоод, сэхынь хэлэхэдэ, тэбдэшоод байгаа һэм (А. Жамбалдоржиев); толгойгоо сээжэдэнь няаха тархяа хүнэй үбсүүндэ нэнгүүлхэ (склонять голову к чьей-л. груди): Светлана урдаһаань уриханаар харан, урдань хэзээдэшье үзѳѳгүй мэдэрэлдэ эзэлэгдэн, нюдэеэ аняад, толгойгоо сээжэдэнь няан, һугшаршаба (С. Цырендоржиев); сээжэдээ (гү, али зүрхэндѳѳ) няаха үбсүүндээ нэнгүүлхэ (прижимать к сердцу): Тиигээд һүүлдэнь гэнтэ утаханууд хургадтаа тэмдэгтэй саарһаяа бажуужа, сээжэдээ няагаад, толгойгоо һэжэрбэ (Д. Эрдынеев); Гансал зунай эхин һарада ургадаг энээхэн далан тобшо сэсэгүүдые зүрхэндѳѳ халуунаар няаба (Д. Эрдынеев); газарта шэхээ няаха ямар нэгэ абяа дуулахын тула шэхээрээ газарта хэбтээд шагнаха (прижимать ухо к земле): Ковалёв үгыень дуулажа, газарта шэхээ няажа нилээн хэбтээд, һүүлдэнь үндыжэ, ханангяар хэлэбэ: – Нохой хусана! (Б. Шойдоков); 3) түрхихэ (намазывать): Удаань олон үдэр хооһо нойтон ябаһан юумэдэл адляар даб дээрэ олдоһон лэ юумые: хайрамал хабтагар хилээмэ хухалан, булаһан хартаабха хуулан, банкатай зѳѳхэйһѳѳ няан эдеэлнэ (Ц.-Ж. Жимбиев); 4) шэлж. элдэб аргаар ѳѳрынгѳѳ һанал баримталуулха, ѳѳрынгѳѳ һанал, хараа шугам номнохо, ѳѳрынгѳѳ һаналда оруулха (приписывать, притягивать на свою сторону): Би анархист гээшэб! Хэндэшье ѳѳрын хуули няанагүйб (Д. Батожабай).