НОМО(Н)

(Н) юум. н. 1) хүбшэдэнь годли онолжо харбадаг урданай зэбсэг, мүн спортын нэгэ түрэлэй зэбсэг (лук): Доржын хэһэн шэнэ номо һайшаан магтаншьегүй, ондоо үгэ андалданшьегүй, үхибүүдынь унинха-тунинха гүйлдэжэ арилшаба (Ч. Цыдендамбаев); номо һаадаг хүбшэдэнь годли онолжо харбадаг урданай зэбсэг (лук): Буудалай гурбан тэнгэришүүл / Буудал сахилгаа татуулан, / Номо hаадагаа дэлибэ (Б. Санжин, Б. Дандарон); номо годли (гү, али һурша) харбажа намнахада хэрэглэдэг хүбшэтэй зэбсэг, үзүүр таладаа хурса түмэртэй гү, али яһатай нарин модон һомонуудтайгаа (лук и стрелы): Охиной хүнүүд номо годлиёо бэлдээд, аба хайдагта тураг ангуудые амадажа байһан абашад мэтэ, захиралта хүлеэжэ, бургааһанай оёороор шэбээлнэ (Б. Санжин, Б. Дандарон); Үшѳѳ тиихэдэ номо һуршануудые дархалаад, абашагүйхэнѳѳр дайлалдажа наадагша һэмнэйбди (Б. Мунгонов); ◊ годлиёо (гү, али һомоёо) харбаад, номоёо нюуха хэхэ юумэеэ хээд, мэдүүлэнгүй байха (≈ действовать тихой сапой): Далай үбгэн үгэ дуугардагшьегүй һаа, хамагһаа хара мэхэтэй, ѳѳрынгѳѳ хэһэн муу мэхэ газаашань гаргахагүй, харин годлиёо харбаад, номоёо нюугаад байдаг хүн (Д. Батожабай); Харин гэрэй эзэн һомоёо харбаад, номоёо нюугаад байһандал, юуншье болоогүй гэһэн янзатай, сагаан эдеэн табаг барихыень, сайгаа уухыень дурадхана (Б. Санжин, Б. Дандарон); номо һаадагаа хуряаха сэрэг дайгаа зогсоожо, энхэ байдалда орохо (переходить на мирное положение): Тэрэ гэхын барагта / Абай-Гэсэр хүбүүн: / «Һайн саг тэхэрибэ – / Һаадаг номоёо хуряахамни. / Номгон саг тэхэрибэ – / Номо hаадагаа хуряахамни», – гэжэ / Һаадаг номоёо хуряаба (Гэсэрһээ); 2) хүбшэ, хүбшэргэй, хилгааһан (тетива, струна): Теэд Балдан ѳѳрѳѳ, тон хүнгэхэнѳѳр дэлихэдэжэ, уран хууршын утаһан хүбшэргэтэ номоороо наадажа байһые һануулан ябана (Ч. Цыдендамбаев).