НОХОЙН
тэмд. н. нохойдо хабаатай (собачий): Нохойн абяагаар ерэһэн үлэн шоно баабгайн үнэрһѳѳ айжа, түрүүшээр холохонуур ябаһанаа, һэмээхэн дүтэлжэ мүрлѳѳ (Ч. Цыдендамбаев); Нохойн аманда ороһон яһан бүтэн үлэхэгүй (Оньһ. ү.); нохойн хоншоор а) нохойн хамарай шонтогор үзүүр (собачий нос): Нохойн хоншоор хүйтэн, ноёной сэдьхэл хүйтэн (Оньһ. ү.); б) набтархан аад, хадхууртай улаан үнгэтэй эшэтэй һѳѳг ба тэрэнэй жэмэс (шиповник игольчатый): Үнэхѳѳрѳѳшье тэрэ сайнь нохойн хоншоор бусалгажа эдеэшүүлһэн, гашуубтар амтатай байба (Ц. Шагжин); нохойн хэлэн а) нохойн амта мэдэрдэг эрхэтэн (собачий язык): Нохойн хэлэн – эм, ноёной хэлэн – гэм (Оньһ. ү.); б) ягаабтар сэсэгтэй, олон жэлдэ ургадаг ургамал (медуница); в) табан һалаа (подорожник): Энэ үедэ нохойн хэлэ олоhон Танхуумнай хүрэжэ ерэбэ даа (Б. Ябжанов); нохойн годон аянг. ү., голхорол болон урмаа таһаралга харуулһан удхатай эй, ян гэжэ даа (эх, чёрт): «Эй, нохойн годон гэжэ даа, – гэжэ Цырен ѳѳртѳѳ ѳѳрѳѳ голхорон, бодоно (Ж. Балданжабон); нохойн дуун ойртоо юумэн эсэстээ хүрэхэеэ, дүүрэхэеэ байна (дело идёт к концу): – Зай, нохойн дуун ойртоһон янзатай! Тэрэшье бэзэ, нэгэ багахан шулуун байсын саана хатуу яһан эбэрнүүдэй хас-няс сохилдохонь дуулдаадхиба (Б. Мунгонов); хара нохойн хоол болгохо тон хэрэггүй юумэ гаргаха (псу под хвост выбросить); нохойн наадан тоншье бэлэн хэрэг (ерунда, сущий пустяк): Нэгэ һуудалдаа арбан аяга хооһолжорхидог Бизьяада хоёр дээрэ үшѳѳ хоёрые нэмэжэрхихэнь нохойн наадан юм бэзэ (С. Цырендоржиев); нохойн гэдэһэндэ шара тоһон тогтохогүй хэршье һайн юумэ хэбэл, хэрэгтэй юумэн болгохогүй (как волка ни корми, а он всё в лес смотрит).