НОБШО

1. юум. н. 1) муу һайн юумэн, эбдэрхэй, хэрэггүй болоhон юумэн, ноохой (ветошь, хлам, рухлядь): Нобшо соо хаягдаад хэбтэһэн хурга орёожо хүрэхэгүй саарһаншье, ушар ёһо һайн мэдэхэгүй, ута хэлэтэй эхэнэрнүүдшье үзэгдѳѳгүй һонин дуулгажа магад шуу (Д. Батожабай); нобшо ноохой а) муу hайн юумэн, бог, хог (хлам, сор): Гэр соохи нобшо ноохойгоо доло хамаад, эмхи гуримтай болгоод байхадань, ама халамгай Яабагшан орожо, хэлэ амаа хэдүүргэдэхэ һанаатай ялтагашаба (М. Осодоев); б) эд зѳѳри, хогшол (пожитки): Базарай дэгэл, малгай, шарф пол дээгүүр эндэ тэндэ нобшо ноохой болон хэбтэнэд (Ц. Шагжин); в) залхуутай, хашартай (нудный, надоедливый): Хэдэн хоногой нобшо ноохой хүдэлмэри эхилбэ даа (С. Цырендоржиев); 2) яряан. зѳѳри, эд зѳѳри, хогшол (пожитки, вещи): Иимэ ушар гансахан Аламжатан зѳѳхэ болоходоо бэе дээрээ үзѳѳгүй, харин бүхы нүүдэл байдалтай буряад зон нобшынгоо ехые гайхалсадаг юм (Д. Батожабай); 3) тарбаганай нүхэн (нора тарбагана); ○ ноохой гэжэ үгэтэй парн. хэрэгл.; 2. тэмд. н. 1) удаан, аалин, унжагар, һажалуур (нерасторопный, медлительный): Зарим нобшо айлнуудай сайгаар хүндэлхые хүлеэхэ болоо һаа, зорюута худаг малтажа, уһагаргаад, ойһоо түлеэ асаржа, гал түлеэд, уһа бусалгаба гү гэжэ һанахаар байшадаг (Ч. Цыдендамбаев); нобшо һажалуур аали, бошхо, унжагайрдаг (нерасторопный): Нүхэртэеэ хѳѳрэлдэжэ, үни удаан хүлеэлгэһэнэйнь түлѳѳ зэмэрхэхэшье, нобшо һажалуурыень дурдажа сүхэлхэшье сүлѳѳгүй, ехэ жаргажа, түргэ түргэн амилна (Ч. Цыдендамбаев); 2) удаан, ужаг, урдаа ортохогүй, унжагай, залхуутай, хашартай (канительный, нудный, надоедливый): Нооһо хайшалгын пунктда нобшо ажал захалба (Ц.-Ж. Жимбиев); 3) һалан, онгигор, һангигар, ноохойдоо дарагдаһан (неряшливый, неопрятный): Тиигэһээр байтар, тэрэ хүнэй нобшо һалан Ногоолой гэжэ һамганһаа Сэдүү гэжэ сэлмэг хѳѳрхэн хүбүүн гараа һэн ха (Х. Намсараев); Нобшо һамганай ноохой барагдахагүй (Оньһ. ү.); ○ ужаг гэжэ үгэтэй парн. хэрэгл.; 3. наречи удаан, унжагай, хашартай, залхуутай (нудно, затянуто): Тэрэнь яагаа түбэгтэй, нобшо гээшэб (Х. Намсараев).