үйлэ ү. 1) гаргаха, бусалган гаргаха, удаан бусалгажа гаргаха (курить, гнать): Сухаанаг үшѳѳ үдэр нэгэ тогоо хүрэнгэ нэрээд, бозыень ондоо мэнһэндэ юулэжэ үрдеэгүй, хонидоо хайшалхаа яаража ошоһон юм (М. Осодоев); арзалжа (гү, али дабхарлажа) нэрэхэ түрүүн нэрэгдэһэн архи айрагтай холижо, дахин гаргаха (перегонять арза для получения хорзо, вторично перегонять): Бүри һаяхана хажуугаарнь үлэ мэдэг ябажа байһан Дүүхэй Шадааниие балгааһанда дахуулжа оруулаад, тугаар үглѳѳгүүр дабхарлажа нэрэһэн арзаяа урдань табяад… (М. Осодоев); архи нэрэхэ тогоо нэрэхэ, архи гаргаха (курить архи): Хэдэн бидон һүнэй архи нэрэһэн бэеэрээ мүнѳѳ намартаа бүхы фермээрээ найрлажа болохоор хэлсэнэд (Ц.-Ж. Жимбиев); тогоо нэрэхэ айрагаа бүлэжэ, тоhыень абажа дүүргэhэн хойноо, айрагаа тогоон соо хэжэ, дээрэнь тусхай түхеэрэлгэ тааруулан шабажа бусалгаад, hүнэй архи гаргаха (курить или гнать молочную водку): Эдэ һаалишад эһэ тортог, һү сагаан, хүлһэ һалһан болошоһон, мээл ялагар хара нюуртай юумэд тогоо нэрэдэг оньһото түхеэрэлгэеэ задалан тухашарнад (Ц.-Ж. Жимбиев); дабирхай нэрэхэ халаажа дабирхай гаргаха (гнать дёготь); нефть нэрэхэ халаажа гү, али халуун хүйтэн болгожо нефть болбосоруулха (перегонять нефть); нэрэн сэбэрлэхэ бусалгажа, элдэб холисоһоонь сэбэрлэхэ (дистиллировать); 2) татаха – тамхин тухай (курить): Тэнтүү үбгэмни тааһан янзатай, хэды хэды ханяасагаагаад, дэрэ дороһоо гааһаяа абажа нэрэбэ хэбэртэй (С. Цырендоржиев); тамхи нэрэхэ тамхи татаха, яаралгүйгѳѳр тамхи татаха (курить): Мэндэеэ мэдэлсэн, һониноо асуулсаһанай удаа тэдэ тамхияа нэрэжэ, адуу мал тухайгаа хѳѳрэлдэнэ (Д.-Д. Дугаров); 3) тамхи гааһандаа удхаха (набивать трубку табаком): Тиин гааһандаа тамхи удхалжа нэрээд, гуламта сооһоо унгилжа байһан сог абаад, гааһан дээрээ табижа, эрхыгээрээ даран байжа һоросгообо (М. Осодоев).

үйлэ ү. 1) шууяха, шангаар абяа гараха, наярха түерхэ (греметь, грохотать): Теэд сахилгаан сахилаад, тэнгэри лужаганан нэрьежэ, бороогой хүнэгѳѳр адхаршахада, юуншье харагдахаяа болишолой (Д.-Д. Дугаров); нэжээдые барижа нэрьехэ, хошоодые барижа зугаалха; 2) сохихо, бута сохихо, дэлдэхэ (ударять, бить с силой): Үһѳѳтэ дайсанаа / Үй бута нэрьежэ, / Үрэ үндэһыень / Үгы болгон дууһахал (Х. Намсараев).