НАЛГАЙ I

, налгы ,тэмд. н., нют. 1) зулгы, урин, илдам, уряалгы зохид, таатай (обходительный, вежливый, учтивый): Энэ налгай зантайшье һаа, нилээд шэрүүн досоохитой хүн хаш гэжэ хараһаар лэ мэдэхээр хүбүүн Лодойнь хажууда үзэгдэһэн шэнги болоодхино (Д. Эрдынеев); налгай зохид таатай, тааламжатай, аятайхан (приятный, нравящийся): Эдэ бүгэдые хаража һууһан зоной досоо гансата налгай зохид шэнги болошоно (Д. Батожабай); налгай хандаса зулуур зохидхон хандаса (обходительность); налгай зулгыгаар (гү, али илдамаар) энхэрэнги зѳѳлэхэнѳѳр (ласково): Парторг зэргэлэн һуужа, тэрэнэй араһаань тэбэрин, налгай зулгыгаар хандана (Ц.-Ж. Жимбиев); Угайдхадаа библиотекарь басаган тэдэниие хододоо миһэлзэн, налгай илдамаар, бэшэниие угтаһандаа орходоо үлүү дуратай шэнгеэр угтадаг (К. Цыденов); дулаахан налгай а) һалхигүй нам, дулаан (тёплый): Хабарай дулаахан налгай үдэрнүүд хойно хойноһоо ерэжэл байба (Х. Намсараев); б) энхэрһэн (ласковый): дулаахан налгай хараса; 2) нугагар, уян гоё (гибкий): Басаган айһан шэнги түхэреэн томо нюдэтэй, шаб шарахан шарайтай, нарин налгай бэетэй (Ц.-Ж. Жимбиев); ○ илдам, урин гэжэ үгэнүүдтэй парн. хэрэгл.