МУУДАХА

үйлэ ү. 1) һайн бэшэ болохо, хэрэгһээ гараха, эбдэрхэ, гутаха, гэмтэхэ (ухудшаться, портиться): – Нүхэр, миниишни «Газик» муудаад байна, юрэдѳѳ, муфтань һалашоо гү даа (Ц.-Ж. Жимбиев); ◊ хэрэг муудаа! хэрэг хосороо, хэрэг уһаа барагдаа (дело плохо!); 2) һуладаха, доройтохо, шэнээ алдаха (слабеть, плохеть): Хүгшѳѳдэй үнѳѳхи түрэ найрай һүүлээр эли бодо муудажа, ѳѳдэгүйхэн юумэнһээ үбшэлѳѳд, хэбтэхэ бодохонь тоогүй һэн (Ц.-Ж. Жимбиев); бэе муудаха үбшэлхэ, элүүр бэшэ болохо, шэнээгээ алдаха (ухудшаться – о здоровье): Һүүлшын хэды үдэр соо үбгэнэй бэе бүришье муудажа, орон дээрэһээ хүсэд бодожошье шадахаяа болибо (Ц. Шагжин); досоо (гү, али зосоо) муудаха шэнээгээ алдашаха, сэдьхэлээ зобохо, хүмэрихэ, доройтохо, досоогоо юумэ таһарһан шэнги болохо, урмаа таһарха (почувствовать упадок физических, душевных сил, разг. поплохеть): Рабжаевай досоо улам бүри муудажа, бүрхэг тэнгэри шэнги харанхы болошобо (Б. Мунгонов); ухаагаа муудаха уймарлаха, толгой муутай болохо (сходить с ума): Ай-яй-яй, ямар муухай юм гээшэб, хай, ухаагаа муудажа, зүнтэглэжэ байна хаб даа, хүгшэн шүдхэршни (Б. Мунгонов); нюдѳѳ муудаха нюдэнэй хараагай муудаха (портиться – о зрении); 3) тураха, хээли алдаха (худеть, тощать – о скоте): Баян Батын хонин соо хамагай адаг түлгэ хонин түрѳѳд, тэрээнһээ улам муудажа, тэрэ түлгэ үхэһэн байгаа (Х. Намсараев); Муудаһан хонин жороолхо (Оньһ. ү.).