МУХАРЮУЛХА

үйлэ ү., идх. залог 1) монсогор юумые эрьелдүүлэн гү, али һолжоруулан хүдэлгэхэ, эрьелдүүлхэ, һолжоруулха (катить, вращать): Үшѳѳ хоёр-гурбан шулуу мухарюулаад, арбаад алхам саашаа ябахадань, бутархай жэжэ шулуун, элһэ хайр обоо дошо болотороо унашоод хэбтэбэ (Б. Мунгонов); нюдэнһѳѳ нёлбоһо мухарюулха нёлбоһо адхаха, нёлбоһо адхаруулха (проливать слёзы, обливаться слезами): Харин тэрэнь бүри эльгэеэ хүмэрижэ, тэсэжэ ядаһандаа нюдэнһѳѳ монсогор монсогор дуһалнуудые мухарюулан, сурхирса уйлашаба (Б. Санжин, Б. Дандарон); нюдѳѳ мухарюулха нюдѳѳ эрьюулхэ, иишэ тиишээ хараха (вращать глазами); эрхи мухарюулха эрхи татаха, хүдэлгэхэ (вращать чётки): Хүгшэн доошоо харашоод, хара зандан эрхиеэ дэмы дэмы мухарюулна (В. Гармаев); һэеы мухарюулха һэеы дараха (катать или валять войлок); ◊ бодол мухарюулха бодохо, бодомжолхо, шэбшэхэ (думать): Аюушын хѳѳрѳѳе шагнаһаар һуутараа ондоо бодол толгой соогоо мухарюулба (С. Цырендоржиев); 2) урбуулха, хүмэрюулхэ (переворачивать): Дэрсэгэрхэн шэхэеэ һүрмылгэнхэй, бамбагар һүүлээ нюрган дээрээ сахаригтууланхай тэрээхэн хэрмэн урда хүлнүүдээрээ борбоосгой мухарюулан шэмэжэ һууба (С. Цырендоржиев); 3) ямар нэгэ мѳѳртэй унаа жолоодохо, ябуулха (водить какой-л. транспорт): Yбгэдэй хэнииньшье мотоцикл мухарюулжа шадаха бэшэ (Ш.-С. Бадлуев); 4) шэлж. алаха, ами таһалха, хороохо (убивать, умерщвлять): Үглѳѳдэрынь даа бишни, ядаха һэн гүб даа, нэгэ томо хандагай мухарюулаад орхёоб (В. Гармаев).