МУХАРИХА

үйлэ ү. 1) монсогор юумэнэй (мѳѳр, шулуун, нёлбоһон, долгин г.м.) эрьелдэжэ гү, али һолжоржо хүдэлхэ (катиться): Шэб шэнэхэн машинань сонхоор шагааһан наранай туяа доро элдэб һайхан зүһѳѳрѳѳ яларжа, бишыхан эзэндээ баяр түрүүлэн, жаахан мѳѳрэнүүдээрээ торшогонон мухарина (Д. Сультимов); Нэгэ хэды боложо, нарай үхибүүнэй энеэһэн шэнги тиимэ тунгалаг долгин нуурай уһанай дээхэнүүр мухарин оболзоод, дары номгодоно (Ж. Тумунов); 2) орондоглохо, урбалдаха, хүльбэрхэ, хүльбэржэ хэбтэхэ, таршалжа хэбтэхэ (кувыркаться, валяться): Һѳѳргѳѳ бодохо гэжэ хажуу тээшээ мухарин хүльбэрэн тэршэлхэдээ, эмээлэйнгээ бүүргээр Дугарай үбсүү сээжэ руу аймшагтайхан шангаар нидхэржэрхибэ (Б. Мунгонов); мухариха хүльбэрхэ хоёр тээшээ таршалха, тэршэлхэ, орондоглохо, бодожо ядаха (кататься, напр. по земле): Тиигээд һогтуу нохойн мухариха хүльбэрхэ аяг аашые хаража, эльгэ хатан сэнгээ һэн (Ч. Цыдендамбаев); мухарижа байжа энеэлдэхэ хүхэ модон болотороо энеэхэ, ехээр энеэхэ, унатараа энеэхэ (катиться со смеху): Тиихэдэнь бултаараа эльгэ хаталдан, зариманиинь хүхиһэндѳѳ мухарижа байжа энеэлдэнэ (Х. Намсараев); 3) ямар нэгэ унаагаар ябаха (ехать на каком-л. транспорте): – Садаба-аа, ехэ садаба! Зай, байза, баруулжаа мухариха болоол даа (Б. Мунгонов); 4) шэлж. наһа бараха, нүгшэхэ (умирать); мухарихые хүлеэхэ наһа барахые хүлеэхэ (ждать чьей-л. смерти).