МОРИНОЙ

тэмд. н. мориндо хабаатай (конский, лошадиный): Жалга ѳѳдэ шэглэһэн мориной мүрнүүдые Тогоошо обёоромсоороо, хүрин хээрээ яаруулна (Д.-Д. Дугаров); мориной толгой адууһанай тархи түрүү (лошадиная голова): Арданай гайхаһаар байтар, мориной толгой урдаа тэбэрин эжынь ороод, тэрэнээ богоһын хажууда табижа, һѳѳргѳѳ гарабал даа (М. Осодоев); мориной һүүл адууһанай һүүл. Уусаһаа унжадаг үетэһэн нюрганай голой үргэлжэлэл; мориной һүүл үдхэн ута хилгааһаар хушагданхай байдаг (конский хвост): Эжымни дариин баанхаар хуур дархалжа, мориной һүүлэй хилгааһаар тэрээндээ хүбшэ-струна татажа дуу дууладаг һэн (Ц. Шагжин); мориной арһан адууһанай арһан (лошадиная шкура): Мориной арһые бүтүүгээр үбшэжэ, эльгэ бѳѳрыень тархи туруутайнь арһандань үлѳѳжэ, зосоонь бага сага үбһэ хээд, баруун хойшонь харуулжа, модондо үлгэбэ (Ч. Цыдендамбаев); мориной мяхан адууһанай мяхан (конина): Харии Табдан мориной мяха шаража эдихэ тухай һанаа амараар бодон, олон табые шашажа ябана (С. Ангабаев); мориной хулгайшан мори хулуугша (конокрад): Тиигээд тэндээ мориной хулгайшан боложо ябатараа, нютагай зондо баригдажа, үлти зада сохюулаад: «Хэрбээ дахяад манай эндэ үзэгдѳѳ хадаш тархииш таһалхабди», – гэжэ зануулһан байгаа (Б. Санжин, Б. Дандарон); мориной хүсэн а) адууһанай тэнхээ, тамир (сила лошади); б) шэлж. машинын хүдэлгүүрэй хүсэнэй 736 ваттай зэргэ хэмжүүр (лошадиная сила, единица мощности двигателей, равная 736 ваттам): Энэ хуушанай механизатор оройдоо нэгэ мориной хүсэтэй машина жолоодожо ябахадаа урмаа хухарна (Ц.-Ж. Жимбиев); мориной хани болохо харгын хани болохо, суг ябаха (быть попутчиком): – Оо-о, яагаа һайн юм гээшэб! Би баһал станци ошожо ябаһан хүнби. Мориной хани болоо ха юмбибди, – гэжэ танигдаагүй хүн хүхюутэйгээр бажаганаса дуугарна ха (Д. Батожабай).