МОХОО

тэмд. н. 1. 1) эригүй, хурса бэшэ, хурсалагдаагүй (тупой): Харин хажуурайнь мохоо, хүндэ, тааруугүй гээшэ хэлэшэгүй юм (Ч. Цыдендамбаев); мохоо молхи а) эригүй, хурсалагдаагүй (тупой): Мохоо молхи хуушанай зэмсэг хэрэглэхэеэ болижо, оньһон машинаар ажалладаг (Х. Намсараев); б) һүлэр, ойлгосогүй (тупой, непонятливый): Энэ Раднамни даншье һаа мохоо молхи хүн гээшэ гү, тэрэ мүртѳѳ муу һанаатай бшуу (Х. Намсараев); мохоо болгохо эригүй болгохо, мохоохо (делать тупым, тупить, затуплять); мохоо болохо эриеэ шамарха, мохохо, мохоорхо, хурса шанараа гээхэ (становиться тупым, тупиться): – Тиигээ ха юм, энэ байгааша боро добо шоргоолжоной бутатай байһан дээрэһээнь түргэн мохоо болоо ёһотой (Х. Намсараев); мохоо отолуур эригүй отолдог зэбсэг (тупой резец); мохоо хажуур хурса бэшэ үбһэ сабшадаг зэмсэг (тупая коса); мохоо булан 90 градусһаа ехэ булан (тупой угол, более 90°); 2) шэлж. тэнэг, дунгяа, тэншүү, һүлэр, бэлиггүй, мондогор (тупой, бездарный): Доржые зорёолхоһондол тэрэ үбгэн бүри нэтэрүүгээр мохоо тэнэгхэн үгэнүүдээ адхажал һууна (Ч. Цыдендамбаев); мохоо хүн тэнэг, һүлэр хүн (тупой человек, тупица): Буда унама хилар мэтээр Санжада һанагдаад, тон тэнэг, мохоо хүнэй түхэлтэйдэл бүрэлзѳѳдхибэ (А. Ангархаев); мохоо ухаатай тэнэг, дунгяа, тэншүү (тупоумный); мохоо шанар тэнэг шанар, тэнэг ааша (тупость); мохоо молхи зохёол бэлиггүй, муугаар бэшэгдэһэн зохёол (бездарное произведение); мохоо молхи шүүмжэлэл нарин хурса бэшэ шүүмжэлэл (беззубая критика); бүтэхэгүй мохоо заһархаяа болиһон тэнэг (безнадёжно тупой); 3) шэлж. уян нугархай бэшэ тулюур, үгэ хэлэндэ муу (косноязыкий): Ямаршье хүбүүхэн мохоо донгорогто дурагүй. Энээн мэтэшэлэн, үхибүүе мохоо хэлэндэ дурагүй болгохо гээшэ багшын үүргэнүүдэй нэгэн мүн (Б.-Б. Намсарайн); мохоо хэлэтэй үгын ахир нѳѳсэтэй, уян нугархай бэшэ тулюур хэлэтэй, үгэ хэлэндэ муу (косноязыкий); 4) һула, шанга бэшэ, үлэ мэдэг (слабый, утративший остроту): «Болииш, үлыш, хайрлыш» гэхэгүй гэжэ Намжал мэдээшье һаа, ямар нэгэн ойлгогдошогүй мохоо найдалтайгаар хүлеэбэ (К. Цыденов); ○ модохир, молхи, үүхи гэжэ үгэнүүдтэй парн. хэрэгл.; 2. наречи һүлэрѳѳр, муугаар (тупо, плохо): мохоо һураха.