МЭРГЭН I

1. тэмд. н. 1) оносотойгоор харбадаг, буудадаг, тудаса һайтай (меткий): Аба хайдаг гээшые эмхитэй һайнаар хэбэл, эрэлхэг баатарнууд, мэргэн харбагшад, һүбэлгэн байлдаашад шалгархал (Б. Санжин, Б. Дандарон); ёһотой мэргэн буушан буудахадаа үнэхѳѳрѳѳ шадамар хүн (действительно меткий стрелок); 2) шадамар, бэрхэ, оншотой, оншынь олоһон, дүрэтэй, уран (искусный, ловкий, мастерский): Харин минии һамган лэ брынзэдэ мэргэн гээшэ (Ц. Дон); мэргэн гар уран гар (мастерские руки); мэргэн шадабари дүй дүршэл, уран шадабари (мастерство): Зүб лэ даа, гансахан лэ Николай Иванович иимэ мэргэн шадабаритай ха юм (Ч. Цыдендамбаев); 3) шэлж. хурсаар хэлэһэн, оносотой (меткий – о словах); мэргэн үгэ оносотой, сэсэн үгэ (изречение, афоризм): Теэд лэ Галсанайнгаа хэлэһэн мэргэн үгын юунээршье тэнтэйень сасуулха юумэеэ Доржо олонгүй һалаба (Ч. Цыдендамбаев); үгэдэ мэргэн уран үгэтэй, хурса ухаатай (красноречивый, остроумный); мэргэн дэгээ (гурбалжан түхэлтэй хабтагар толгойтой могой (гадюка); 2. юум. н. 1) харбахадаа, буудахадаа шадамар бэрхэ, тудхаадаг хүн, оносотойгоор харбагша, буушан, буудагша (меткий стрелок): Хэнэй хүбүүн харбажа, / Хүндэтэ мэргэн гүүлэхэнь бэ? (Г. Цыдынжапов); 2) оносотойгоор харбаха, тудаха шадабари (меткость): байлдаанда мэргээ шалгаха; 3. наречи оносотойгоор, бэрхээр (метко, искусно, ловко); мэргэн буудаха сагаалса тудхаажа буудаха (метко стрелять): Мүнѳѳ тэрэ сахюур замагтаяа һүргэжэ шадахаһаа байха, яһала мэргэн буудадаг болоһон байгаа (Б. Санжин, Б. Дандарон).