МҮНѲѲ

ѳѳ наречи одоо, энэ гэһээр, энэ сагта, үйлэ хэрэгэй боложо байhан саг хугасаанда; энэ үдэр (сейчас, теперь; сегодня): Хэрбээ зориһон хэрэг мүнѳѳ бүтээшьегүй һаа, үглѳѳ бүтэхэ, үглѳѳ бүтээгүй һаань, нүгѳѳдэр бүтэхэ гэжэ сүхэрэлтэгүй найдажа ябадаг хүнүүдые эрхим хүнүүд, арадай үнэн хүбүүд гэжэ нэрлэдэг байха юм (Х. Намсараев); мүнѳѳ болотор (гү, али хүрэтэр) энэ хүрэтэр, энэ үе хүрэтэр, энэ үдэр болотор (до сих пор, доныне): Мүнѳѳ болотор тэргын абяан шэхэндэмни соностоно гээшэ гү гэжэ ѳѳртѳѳ этигээгүй Аламжа шэхэеэ гараараа бүглѳѳдхибэ (Д. Батожабай); Хэдэн жэлэй урда тээ дүү хүбүүн Батанайнь холынгоо ойн буусада үбэлжэхэ гэжэ ошоһоор мүнѳѳ хүрэтэр һураггүй (Б. Санжин, Б. Дандарон); мүнѳѳ болоходо (гү, али болоод байхада) энэ сагта (в настоящее время, на сегодня): Үсэгэлдэр гэрлэе, гэрлэе гэжэрхёод, мүнѳѳ болоходо арсажа байха (Ц. Шагжин); Мүнѳѳ болоод байхада, ямар үнэтэ сагаа һуралсалда зорюулангүй, үлүүдэ үнгэргэһэнѳѳ һайн мэдэнэб (Ж. Тумунов); мүнѳѳ дээрэ одоо, энэ гэһээр, мэнэ һая, сагтаа (теперь, сейчас, пока что): Мүнѳѳ дээрэ Баргажан аймагай засаг даргын тушаалда табан кандидат бүридхэлдэ абтаһан (Б. Гындынцыренов); мүнѳѳнһѳѳ хойшо энэ сагһаа хойшо, эндэһээ хойшо (с этого времени, отныне): Тииһэнэйнь ашаар мүнѳѳнһѳѳ хойшо Түгнын талада маани мэгзэм үдэр бүхэндэ зэдэлхэнь гээшэ (Б. Жигмитов); мүнѳѳ һая(хан) тон һаяхан, мэнэ һаяхан (вот сейчас, только что, сию минуту): Нэгэ эрьеэд харахадам, мүнѳѳ һая намай буулгаһан автобусни аяар холо арилшоод ябаба (З. Гомбожабай); Радна үүдээ татажа ороһоор, мүнѳѳ һаяхан Бадмаһаа дуулаһан бүхэнѳѳ хѳѳрэжэ мэдэбэ (Ц. Дон); мүнѳѳ-мүнѳѳ энэ дороо, мэнэ гэһээр, мэнэ-мэнэ (вот-вот, сейчас, сию минуту): Тэрээхэн Цыден-Жаб гаржаамадаа унан һүгэдэнхэй. Мүнѳѳ мүнѳѳ тэнэг тархиингаа тэһэрхэ болотор шаажа ябана (В. Гармаев); үглѳѳ мүнѳѳ һаяар (со дня на день): Үглѳѳ мүнѳѳ аялхаяа байһан энэ үбгэниие юундэ хорлохоёо һанааб, ямар зорилготойб? (Б. Санжин, Б. Дандарон); 2. тэмд. н. энэ, мүнѳѳдэрэй, мүнѳѳдэрэйхи, үйлэ хэрэгэй боложо байhан саг хугасаанай (сей, сегодняшний): Теэд мүнѳѳ һүни даншье богони аад лэ, хэды шэнээн амархаб даа (Б. Мунгонов); мүнѳѳ сагта одоо, энэ гэһээр, үйлэ хэрэгэй боложо байhан саг хугасаанда (в настоящее время): Энээнһээ ехэ туһа, энээнһээ ехэ бэлэг таанар мүнѳѳ сагта намда үгэжэ шадахагүйт! (Х. Намсараев); мүнѳѳ үеын энэ үеын, байгша (современный, теперешний, текущий): Мүнѳѳ үеын тала дайдамнай ондоо, баян бардам болоо, зол жаргалаар дэлбэрээ (Ц.-Ж. Жимбиев); мүнѳѳ үеын зорилгонууд энэ үеын, бэелүүлэгдээгүй зорилгонууд (текущие задачи); мүнѳѳ hарада боложо байhан hарада, энэ hарада (в текущем месяце): Тэрэнэй кабина соонь үлгѳѳтэй «Бортовой дэбтэр» соо мүнѳѳ һарада хэгдэһэн юумэнүүд тэмдэглээтэй (Ц.-Ж. Жимбиев); мүнѳѳ саг хэлэ шэнж. хѳѳрэлдѳѳнэй агшам зуурые оруулһан эрхэ байдалые заадаг сагай грамматическа категориин граммемэ (настоящее время).