ГАШУУДАЛ

юум. н. 1) уйдхар, уй, уйдалга, гуталга, гомдолго, сэдьхэлэй үбшэн бололго (скорбь, печаль, грусть): Боди үбгэн гэр бүлэдѳѳ иимэ гашуудал абаашажа ябахадаа, зүрхэ сэдьхэлээ яаха аргагүй тамална (Ц.-Ж. Жимбиев); гашуудал гуниг уйдалга, гуталга (грусть, тоска): Ёндоной ерэхээ болёод, ѳѳрѳѳ ошожо шадахагүй байхадаа, минии гашуудал гуниг гээшэ тэсэшэгүй болодог һэн (Ц. Дон); гашуудал хохидол зоболон, һүйд (страдания, потери): Үбшэлһэн хоёр жэл соогоо үзэһэн тэсэһэн бүхы гашуудал хохидолынь хурса нюдэд соонь эли тодоор гэрэлтэнэ (Ч. Цыдендамбаев); гашуудал голхорол (гү, али гомдол) муулар, урмаа хухаралга (обида): Гашуудал голхоролой шалтагаанаар Байгалай эрье ерэһэн аад, бүхы наһандаа иишээ үлэхѳѳр шиидэнхэй (Б. Мунгонов); Шанархан Баршуудхында гүйжэ ерээд, бүхы уур сухалаа, гашуудал гомдолоо гаргажа, хэлэшэгүй муухай шууяа татаба (М. Осодоев); гашуудал амсаха тулиха зобохые үзэхэ (хлебнуть горя): Тэдэнэр дайнай жэлнүүдтэ хэды ехэ гашуудал амсааб?! (Ц.-Ж. Жимбиев); гашуудал хубааха (гү, али хубаалдаха) уйдхар даалсаха (делить горе): Эрьедээ орошоһон Эрхүү мүрэн тээшэ эльгэ зүрхэнэйнгѳѳ гашуудал хубаахаяа эжэл нүхэртѳѳ мэтэ шамдаба (А. Ангархаев); Зариманиинь Должоной гүнзэгы гашуудалые хубаалдажа, хайрлаһан янзатайгаар хараад гарана (Ц. Дон); гашуудал асарха гуниглуулха (печалить): Энэ ушар Дулма хүгшэнэй ажабайдалда тон ехэ гашуудал асарһан юм (Ц. Шагжин); 2) хара хубсаһа үмдэхэ, зугаа наада болюулха г.м. юумээр илэрһэн хүнэй наһа барахада гү, али ямар нэгэ аюул тодхор, сүйд аюул болоходо шаналһан байдал (траур): Тэрэнэй һүүлээр хэдэн жэл үнгэрһэн хойно мүнѳѳхи Панда-ахай наһа бараад, хэдэн хоногой гашуудал соносхогдоо һэн (Б. Санжин, Б. Дандарон); ○ гомдол, гуниг, зоболон, уй, уйдхар, шаналал гэжэ үгэнүүдтэй парн. хэрэгл.