ГАСАХА

үйлэ ү. 1) һаатаха, удаарха, нобшорхо, һаад тодхортой ушарха (задерживаться, застревать, тормозиться, чинить препятствия): Зорюута гасаһан шэнги, самоварынь шииганаад бусалнагүй (Ц. Дон); буугай гасаха аараха, ямар нэгэн шалтагаанаар һүрэнгүй байха (давать осечку – о ружье): Буунь гасаһан байгаа гээшэ гү? (Ж. Балданжабон); зѳѳри гасаха зѳѳреэр хашагдаха, дуталдаха, хомордохо (страдать от недостатка средств): Бэе муутай аба, бишыхан Гамаа хоёроо орхёод ошожо шадахагүй, ошохошье гэбэл зѳѳри гасаха, хайшаншье гэжэ ябажа шадахагүй байгааб (Ц. Дон); 2) хабшаха, хоёр талаһаань хашаха, түрихэ, бажууха (защемить, ущемить, прищемить): – Зай, таанад хүл гараа мѳѳртэ гасажа бү орхигты (Ц.-Ж. Жимбиев); хүлѳѳ гасаха ямар нэгэн забһар руу хүлѳѳ ойлгомторгүй оруулжа, гэмтэхэ (защемить ногу): Аламжын хурдан сагааниие тэдэнэр эмээллэжэ унаад, тэрьедэһэн аад, һохор мана хулганын нүхэндэ хүлыень гасажа хухалаад, хээрэ орхиһон юм (Д. Батожабай); 3) мүшхэхэ, үгэ алдуулхые оролдохо (донимать вопросами, допытываться, выспрашивать, допрашивать): Үгы, юун болоод, юугээр ядаад гэнтэ курсда ошохонь гээшэб? – гэжэ мэдээшэгүй болон, нэгэ бага гасаад абаха юм байна (Ц. Шагжин); 4) хүшүүргэдэхэ, хүшүүргээр үргэхэ (поднимать, выворачивать посредством палки или рычага, поддевать): томо юумэ гасажа байраһаань хүдэлгэхэ; Хүхэ ехэ далайдань хүшэн гасан оруулба (Х. Намсараев); хутагаар гасаха хутагаар һугалжа нээхэ, мулталха (поддевать ножом): Тэрэнь хутагаараа гасажа нээгээд, нэгэ балгажархиба (М. Осодоев); 5) хүшэхэ, тэртэдэхэ, гурбан нугарһанай хоорондуур һэлгүүлэн гаргажа торгохо (плести частоколом, зацепить): хүшэмэл доодо нугарһандань гасаха; арһанай мушхалаа гасуудань гасаха.