ГАРТА(Н)

(Н): уран гарта юум. н. шадамар, бэрхэ, гарта дүйтэй (умелец, мастер на все руки): уран гартын хэһэн эдлэл; шэрүүн гартан зүрхэтэй, айхагүй (смелые, ни перед чем не останавливающиеся): …тиигэбэл хатуу гартанай хаба, шэрүүн гартанай шэжээр һанаһанаа абаха, һарбайһанаа бариха байнамди, сагаан эдеэн табаг бэлдэгты, алтан умдан архи бэлдэгты! (Х. Намсараев); Ёһотойл шэрүүн гартанай нэгэн байнаш даа! (Х. Намсараев); сагаан гарта хара ажалда ябаагүй хүн (белоручка): Эдэ гарнуудай хүсые үзэхэм. Би таанад шэнги сагаан гартан бэшэб (Ж. Тумунов); эдеэн гартан а) эдеэ буйлуулхадаа бэрхэ хүн (человек, искусный в приготовлении пищи); б) эдеэгээр элбэг хүн человек (вкусно и изобильно готовящий); тоһон гарта эдеэ буйлуулхадаа бэрхэ хүн (человек, искусный в приготовлении пищи); хатуу гартан а) шэрүүн гартан (те, кто имеют твёрдые руки); б) элдэб далда аргаар юушье хэхэдээ һаатахагүй (те, кто применяя магическую силу, совершают тёмные дела); гарта һабартаараа (гү, али хүлтѳѳрѳѳ) бултадаа, бүгэдѳѳрѳѳ, сүмѳѳрѳѳ (все без исключения): Шаан шуун гэлдэжэ сагаа баранхаар, амиды үлэһэн моридоо модондо холбожо, гарта һабартаараа Селенгинск эльгээгты (Ч. Цыдендамбаев); Тэрэ орёолдошоһон һолоомыень гарта хүлтѳѳрѳѳ зулгаан абаха хэрэг гарана (Ц.-Ж. Жимбиев).