ГАРАЛГА(Н)

(Н) юум. н. 1) газаа тээшээ шэглэлгэ, ябалга, абиралга (выход, выезд, отъезд, восхождение): «Гаралган дээрээ үглѳѳ үглѳѳгүүр окрисполкомдо ошооройгты, тэндэһээ басагыетнай больницада абхуулха байха» гэжэ хэлэбэб (Ж. Балданжабон); хярын орой дээрэ гаралга; хадамда гаралга(н) хадамтай бололго, хадамнагдалга (замужество): Намарай һайхан сагта хүбүүдэй һамга абалга болон басагадай хадамда гаралган олошордог; пенсидэ гаралга наһанай амаралтын эхилэлгэ (выход на пенсию): Тиимэһээ та намайе пенсидэ гаралгаарни ехээр бү айлгагты (С. Ангабаев); хошхоногой гаралга хошохоногой үзүүрэй габын нүхѳѳр гаралга (выпадение прямой кишки); 2) дабалга, гаталалга (пересечение, переход): Тиигээдшье тэрэ үедэ хилэ гаралган бэлэхэн байгаа бэлэй (Д. Батожабай); уһа гаралга уһа гаталалга (переправа): Сэлэнгын эрьедэ Түшэгүүн Охин тайшаа хоёрой сэрэгшэд суглараад, уһа гаралгада бэлэдхэжэ байнад (Б. Санжин, Б. Дандарон); 3) ургалга, бултайлга, нэмэлгэ (всход, рост): Таряанай ургасын нэгэ жэгдэ гаралга газарай шиигтэйһээ ехээр дулдыдана; һү гаралга үнеэнэй һү үгэхэ боломжо (молочность): Энэ фермэдэ үнеэдэй һү гаралга улам дээшэлнэ.