ГАБА

юум. н. 1) хатуу юумэндэ гараһан нарин гүнзэгы нүхэн (щель, трещина, расщелина): Айл тииргэндээ муу ёрложо, үнэхѳѳрѳѳшье боожо үхэшоо юм гү гэжэ һэжэглээд, үүдэнэй хамаг габа зуралаае үнэһѳѳд үзэбэ (М. Осодоев); 2) уулын хабшал (расселина, ущелье): Хүлэрэгтымнай гол дээшэлхэ бүреэ уйтара уйтарһаар хоёр хадын ниилэдхэ габада тулган мухардашадаг юм (С. Цырендоржиев); габа жалга хабшал жалга (расщелина, овраг): Онон голой габа жалгануудаар үлирэй эшэ болон бүйлѳѳһэн ехэ элбэг юм (Ц.-Ж. Жимбиев); газарай габа газарта бии болоһон уташаг нарин нүхэн (глубокая трещина в земле): Үнэхѳѳрѳѳшье газарай габаһаа гараһан боомо гээшэш! (М. Осодоев); ◊ газарай габа уруу орохо гэнтэ үгы болошохо (неожиданно исчезнуть, пропасть, ≈ провалиться сквозь землю): Yдэшэлэн, наранай орохоhоо тээ урдахана гараhан аад, үгыл даа, үгы… газарай габа руу орошоhон мэтэ (Б. Ябжанов); газарай габаһаа (гадаһанай нүхэнһѳѳ) гараһан уг узуургүй, уг унгияа мартаһан (без роду, без племени – о человеке неизвестного происхождения, о манкурте): Басагыемнай газарай габаһаа гараһан амитан бэшэ гэжэ тэрэ хүбүүнииньшье бодохоо яанаб гээд һанахабди (Д. Эрдынеев); Би, Заяатын Бизьяа хадаа болбол газарай габаһаа, гадаһанай нүхэнһѳѳ гарашоод, загуурида тѳѳрижэ ябаһан хүн бэшэб (С. Цырендоржиев); 3) хүнэй ара бэеын һүүжэ дээрэхи обогор мяханууд, гуяын мяханууд, бүгсэ (ягодица, попа, зад, задница): Монсогор харахан габыень дүмүүхэн альгадаад, зандарна (С. Цырендоржиев); габа томотой хүн бүгсэ, хондолой ехэтэй хүн (человек с большим задом); ◊ габадань гал хабшуулдаха һамга намнаха, эхэнэртэ дуратай байха – ехэнхидээ наһатай хүн тухай (≈ седина в бороду, бес в ребро): Габадань гал хабшуулдаа юм гү? Yбгэрhэн хойноо үбэштэйрhэн үхэдэл! (Ш.-С. Бадлуев); 4) хараал., баруун бур. һамуу һальхай эмэ (женщина легкого поведения): хүһэн габа; 5) шэлж. алдуу; ѳѳ-мѳѳ; буруу юумэн (промах, ошибка): …Тэрээнэйнгээ ябадалда габа забһар олобол, тэрээн руунь халуун сог хаяхые оролдодог (Ц.-Д. Хамаев).