ГҮБИХЭ

үйлэ ү. 1) юумые тооһо шоройһоонь сэбэрлэхын тула һэжэрхэ, һэгсэрхэ, һабаагаар һабаадаха (трясти, выколачивать, выбивать): Зундаа уута хоорпын оёорто дарагдажа, буриин үнэртэй болошоһон үбэлэйнгѳѳ үһэтэй хубсаһануудые гаргажа, наранда хатаана, шорой тооһыень гүбинэ (Б. Санжин, Б. Дандарон); гүбихэ сохихо тооһо шоройһоонь сэбэрлэхын тула һэжэрхэ (выколачивать, выбивать): Нилээд удаан тооһоёо гүбибэ сохибошье, харгыда дарагдаһан тооһонойнгоо хахадыешье гаргаха гээшэнь ехэл бэрхэтэй хэрэг байба (Ч. Цыдендамбаев); 2) сохихо, наншаха (избивать): – Ши унахадань юундэ дараад лэ табижархина гээшэбши. Би һаа даража һуугаад, болёоб гэтэрынь гүбихэ һэм (Ц.-Д. Хамаев); 3) ургамалай сэсэглэжэ дүүрэхэ, сэсэгээ гү, али набшаһаяа унаха (отцветать, осыпаться): Сэсэгээ гүбижэ байһан хартаабхын эшэнүүдэй набша аятайханаар анхилна (Д. Эрдынеев); Нютагтамни ургажа байһан уляангирнууд ба хуһанууд хүйтэн ольбоной урда тээ набша намаагаа гүбин унагаажа, уйдхар гунигта дарагдан үлэбэ (Д. Доржиева); 4) шэлж. эдихэ, зооглохо, хомхойгоор эдижэ орохо (набрасываться на еду, есть много и жадно); б) абаха, олзолхо, хонжоо наймаагаар олохо (выручить, наварить – о деньгах): Ногоо эдижэ шүүһэлһэн үхэрѳѳ эгээл саг дээрэ гүрэндэ тушаахань, ехэ мүнгэ гүбихэеэ һанаа (Д. Эрдынеев).