ЕХЭТЭ

1. наречи угаа, тон (очень, сильно): Зунайнгаа амаралтада гэртээ харихадаа, Гэрэлмаатай уулзаһайб даа, ерээд байһай даа гэжэ ехэтэ хүсэхэш (Ц.-Д. Хамаев); ехын ехэтэ айхабтар, маша, тон (очень сильно): Хэзээ нэгэтэ уулзахабди гэжэ би ехын ехэтэ найданаб (Ч. Цыдендамбаев); ехэтэ хүлеэхэ хүлеэжэ ядаха, һанаха (сильно ждать, чаять): Энэнь Дамбада ойлгогдосогүй байбашье, тэрэ ерээдүйнгѳѳ золто сагуудые ехэтэ хүлеэн хүсэдэг байба (Д.-Д. Дугаров); ехэтэ һонирхохо тон ехэ анхаралтайгаар хандаха (очень интересоваться): Һонирхолтой үйлэ хэрэгүүдһээ һабагша татажа, рассказууд зохёогдодог, тиимэһээ һурагшад ехэтэ һонирхожо уншадаг (С. Содномов); 2. тэмд. н. алибаа юумээр элбэг, баян, дээдэ (имеющий много чего-л., обильный чем-л.): Тиихэдээ энэ һүйд ехэтэ тулалдаанай гэнтын гэршэнэр болоһон аяншадай хоргодогшо шулуунууд тээшэ гүйшэбэ ха юм (Б. Мунгонов); хүсэ ехэтэ хүдэр бата, дорюун, шанга, шэнээтэй, хүсэн түгэлдэр, тамир ехэтэй, ордоһотой (мощный, сильный): Хүсэ ехэтэ хүүюурнүүд хүмэг шулуунуудые добтолбо, хэнгэргын дуундал хүнхинэжэ, хэлшэ һарьдагуудые доһолгобо (Б. Мунгонов); һүр ехэтэ жабхалантай, омог согтой (величественный, внушительный): Тэрэ һүр ехэтэ майханай зүүн урда хаяада табяатай тэбхэрхэн столой саана гурбан хүн һууна (Д. Батожабай); уһа ехэтэ уһалиг, уһаар элбэг (многоводный): Үнѳѳхил уһа ехэтэ аадарнай таһалдалгүйгѳѳр шабжаганажа, оршон тойрониие һаршаганаһан нозог абяагаар дүүргэнэ (Б. Мунгонов); суу ехэтэ нэрэтэй, алдаршаһан, суурхаһан (прославленный, знаменитый): Нарин далай шадарай суу ехэтэ ангуушан болохо Ногоолойн Айдайнда үнихэнэй хүлеэлгэһэн айлшад бууба (С. Доржиев); амидарал ехэтэ хүсэ түрүүлхэ, тэнхэрүүлхэ (животворный, оживляющий): Хэды тиибэшье, амидарал ехэтэ алтан уһанай ашаар хүхэрһэн угалза боложо, усадьбын хоёр талаар модод ногоорон һууна (Ч. Цыдендамбаев); ямба ехэтэ үндэр тушаалтай, дээгүүр тушаалтай (важный, высокопоставленный): Эсэгынгээ үйлэ хэрэгые сагааруулхын тулада Татьяна Алексеевна энэ ямба ехэтэ үбгэнэй үнэтэй нааданхайнь болохоёо зүбшѳѳгѳѳ бэзэ (Ч. Цыдендамбаев).