ДЭЛГЭР

тэмд. н. 1) үргэн, дэлюун, уужам, салуу (просторный, обширный, открытый): … Холхой һонирхон шагнабашье, үнэншэжэ ядажа ябаһан аад, уужам дэлгэр Хэжэнгэ нютагай хилэ дабаад, Тураасгайгаа ороходоо гайхаба (Д. Эрдынеев); дэлгэр тала дайда хада гүбээгээр хабшалагдаагүй үргэн, дэлюун газар, тала (равнина); 2) баян, элбэг, үнэр (полный, изобильный, благодатный): Үрэжэлтэ дэлгэр Үлеэ нютагай миралма олон адуун һүрэгүүдые һүниин харанхыгаар хулуужа, энэ нарһанай хажуугаар түертэр туужа гараад, Балаганскын аралжаа наймаашадта хямда сэнгээр худалдаһаншье ушар али олон дайралдаһан юм (Б. Санжин, Б. Дандарон); дэлгэр баян элбэг, элбэг дэлбэг, үнэр (богатый, обильный): Гэр бүлын энэ һайндэрэй дэлгэр баян хүндэлэл ябахал ёһоороо ябажа байна (Ч. Цыдендамбаев); 3) дүүрэн (полный); дэлгэр һара тэргэд һара, арбан табанай һара (полная луна); 4) шэлж. номгон, тэниглэн, түни түбшэн (спокойный – о характере): Юуб гэхэдэ, хүн бүхэн дэлгэр уужам сэдьхэлтэй ябаха ушартай гээшэ ха юм (М. Осодоев); ○ уужам гэжэ үгэтэй парн. хэрэгл.