ДЭГЭД

наречи 1) үлүү ехээр, үлүүсэ, хэмһээ ехээр (более чем необходимо, чрезмерно): Тэнигэр ехэ Хүнтэймни, / Тэнгэри үндэр Саяамни / Дэлхэйн алиш дайдаһаа / Дэгэд үлүү һайхандли (Д. Улзытуев); дэгэд буудаха а) дээгүүр тудажа буудаха, хии тудаха, хии руу буудаха (попадать выше цели, промахиваться, не попадать в цель): Һүниин харанхыда буу дэгэд буудадаг гэжэ заадаггүй юм һэн гү хамандииртнай? (С. Цырендоржиев); б) хии худар дуугарха (≈ пальцем в небо): – Үгыхэн бэд дээ, дэгэд буудажархибат. Тэрэтнай намһаа хэды наһа эгэшэ эхэнэр ха юм (Б. Мунгонов); дэгэд дуугарха (гү, али хэлэхэ) а) үлүү юумэ хэлэжэрхихэ (проговориться, сказать лишнее); б) худалаар хэлэхэ (наврать): Хүн болоһоор худалаар хэлээгүй хүн аад, мэнэ һая бишыха дэгэд дуугаржархиһандаа досоонь аягүйшэг болоно (С. Цырендоржиев); в) эндэг-тааг дуугарха (говорить невпопад); ○ дэмы гэжэ үгэтэй парн. хэрэгл.