ДҮЛЭ(Н)

(н) юум. н. 1) галай зали, юумэнэй шатахада урьян гарадаг шара, улаан (мүн шаргал, хүхэ, ногоон болон бусад үнгэтэй) халуун хии (пламя, язычки пламени): Улаахан дүлэнүүд аһажа, хүнэй ерэхые зүгнэһэндэл аалиханаар хѳѳрэлдэн хүүнэн захална (Ц.-Ж. Жимбиев); дүлэ бадарма ехэ зали үгэн шаталга (пылающий); 2) үсѳѳн, шэлж. абьяас, эршэ, охин (пыл, воодушевление): Октябриин ехэ дүлэн сооһоо түрѳѳш… (Х. Намсараев); ◊ гал дүлэн болохо уур сухал болохо, галзуурха (возмутиться, взбелениться): Гайхаһан гэлыһэн Ванька гал дүлэн боложо, трактирһаа гүйн гараба (Ц. Шагжин); 3) боох. юумэнэй шатахада гарадаг, ами бүтѳѳдэг хорото хии, халуун пеэшэнэй хоолой сагһаа урид хаажархихада гарадаг (угар).