БУЗАР

1. юум. н. 1) бог, хирэ, шабар, угаадаһан (грязь, нечистоты): Арюун ба бузар гэһэн ойлгосо хүнэй сэдьхэлэй алдуутай үзэгдэл (М. Батоин); 2) бузгай, жэрхэштэй, зэбүүрхэмэ хүн гү, али юумэн (гад, подлец; мерзость, гадость): – Гарыеш хухалһыень мэдээ һаа, тэрэ бузарые ондоогоор һунааха һэм (Ц.-Д. Хамаев); Теэд энэ бузар Шулуунһаа боложо, сэдьхэлэй үбшэнтэй болошобо (Д. Эрдынеев); 3) муу үйлэ хэрэг, hүйд, уршаг (неприятность): Хонидоо эндэ асаржа асаржа алдажархёо һаа бузар гээшэл (Б. Мунгонов); 2. тэмд. н. 1) муухай, хирэтэй (грязный, нечистый); 2) бузгай, жэрхэштэй, гутамшаг (мерзкий, гадкий, скверный): Гармуудай ямар нэгэн бузар үнэрһѳѳ жэрхэһэн мэтээр уршагад гээд, саашаа ябашаба (А. Ангархаев); бузар булай (гү, али муухай) бузгай, жэрхэштэй (гадкий, мерзкий): – Энэ нооһоо ээрэхэ, юумэ хүүмээ оёхо хадхахагүй, бүхэли һүниндѳѳ хаана ябана гээшэбши, яаһан бузар булай юумэ гээшэб? (Ц. Дон); 3) нэрэ түрэгүй, зүдэр зутаг (позорный, постыдный): Энээхэн бузар ааша гаргаһанайшни түлѳѳ ноёд тархииш эльбэхэгүй даа (Б. Мунгонов); 4) айхабтар, тэсэшэгүй (адский, ужасный): Мүнѳѳшье таанар энэ бузар хабшалда хаагдашоод һууна ха юмта (Б. Мунгонов); бузар буртаг муухай, тэсэшэгүй (ужасный, невыносимый): – Юун гэһэн бузар буртаг боргооһон энэ үдэшэ байба гээшэб, тэсэхээр бэшэ байбал (Х. Намсараев); 3. наречи 1) ой, дура гутамаар, жэрхэбтэр, зэбүүдэһэ хүрэмѳѳр (ужасно, отвратительно); 2) тон, угаа, туйлай, айхабтар, горитой, маша (чрезвычайно, весьма, очень): Тиимэ нэгэ янзын байдал гээшэшни бузар хашартай болошодог юм һэмнэй (В. Гармаев); бузар гоё горитой, айхабтар, угаа гоё (очень красивый): Бузар гоё сүүмхэ абаалши, зохидхон гээшэнь!; бузар муухай айхабтар муухай (ужасный, отвратительный): Гэрэй зүүн урдахи булан нижаганахадал гээд, халхалагдаагүй сонходо бузар муухай юумэн һүүдэлзэбэ (М. Осодоев).