БУЛАД

1. юум. н. сайбар мүнгэлиг үнгэтэй хатуу түмэр, хатуужуулһан түмэр (сталь): Аржагар наждагта барихада буладынь халаад, хожомынь муу болодог юм (М. Осодоев); 2. тэмд. н. 1) сайбар, мүнгэлиг үнгэтэй хатуу түмэрѳѳр хэгдэһэн (стальной): Шулуулиг хатуу харгыгаар мориной туруунууд табжархай буужа, дүрбэн булад тахануудһаань ялагас гэтэр гал сахилжа, хэтэ сахюурай гал һануулан дууряана (Б. Мунгонов); булад мүнгэн мүнгэндэ һуулгаһан буладаар хэгдэһэн (стальной в серебре): Жараад шахуу наһанайм зориг / Булад мүнгэн гуурһан дороһоом / Бусалан булта дуулан гараһай (Х. Намсараев); хатан булад урданай нугархай уян булад (булатный): Хара бухын арһаар бүриһэн / Харьяа дуутай хэнгэрэгээ наяргажа, / Хатан булад жадаяа барижа, / Халхабша хуягта дэгэлээ үмдэжэ… (Ж. Доржиева); булад хатуу түмэр хатуу (крепкий, твёрдый): Байлдаанда барижа ябаһан / Булад хатуу һэлмыемни / Бушуу түргэн асара! (Г. Цыдынжапов); булад хүлэг (гү, али морин, агта) хүдѳѳ ажахын машина (трактор, комбайн): Тэрэ гэhээр лэ хуби заяагаа булад хүлэгүүдтэй, газар таряалантай бүхѳѳр холбоhон хүн гээшэб (Д. Занханов); 2) шэлж. хүсэтэй, шанга, хатуу (сильный, крепкий, твёрдый): Булад зоригто большевик геройнуудые дууланаб (Ч. Цыдендамбаев); булад хатуу зориг нугаршагүй зориг (стальная воля): Буряад ороноймни / Булад хатуу зоригтой / Большевик хүбүүн (Х. Намсараев); ○ мүнгэн гэжэ үгэтэй парн. хэрэгл.