БОДОТО

тэмд. н. 1) үнэхѳѳрѳѳ бии байгаа, баримжатай, юумэнһээ бүридэһэн, эдээр хэгдэһэн (материальный, вещественный): Бодото хүнэй бэе оложо мүндэлһэн бурханай изагуурта Туваан хамбада амитан зоной буян хүсэһэн үргэлэй зѳѳри арюун һайханаар хүргэжэ үгэхэб! (Д. Батожабай); бодото жэшээ хараад этигэхээр жэшээ (наглядный пример): Гэхэтэй хамта, мүнѳѳ үеын залуу бэшэгшэд ба эрдэмтэдтэ, ерээдүйн эдир үетэндэ бодото эрхим жэшээ болохо ёһотой гэжэ hананаб (А. Жамбалон); бодото бэеэрээ нюураараа, бэеэрээ (лично, собственной персоной): Мүнѳѳл Тогоошын нюдэндэ үзэгдэл бэшэ, ёһотойл амиды хүн, уялгата хэрэгээ дүүргэхэеэ байһан хуули засагай түлѳѳлэгшэ бодото бэеэрээ харагдаба (Д.-Д. Дугаров); 2) ёһото, элирхэй, тодорхой, үнэнтэ (действительный, подлинный, истинный, фактический): Энэ шуурганшье баһа үнэн бэеэ бэелэн, үргэн дэлхэйн бодото эзэниинь болобо (Ц.-Ж. Жимбиев); бодото илгаа ёһото, элирхэй илгаа (существенная разница); сэрэгэй бодото албан сэрэгэй албанай гол түрэл (действительная военная служба): Бодото алба хээб, училищи дүүргээб (Ж. Тумунов); бодото ажабайдал үнэн ажабайдал (реальная жизнь): Тиин Цырен-Дондок Хамаевай һүүлшын туужанууд бодото ажабайдалһаа абтаһан материалнууд дээрэ үндэһэлэн бэшэгдэнхэй (Н. Дамдинов); бодото нэрэ үнэн нэрэ (настоящее имя): Тэрэнэй бодото нэрэ Галсан гэжэ юм һэн (Д. Батожабай); бодото эрдэмтэн ёһотой, һэжэггүй эрдэмтэн (истинный учёный): Гэбэшье, бодото эрдэмтэн болохын тулада олон арадуудай хэлэнүүдые шудалха шухала (Ч. Цыдендамбаев); бодото гол будд. үндэһэ һуури, мүн шанар, уг удха, зүй (субстанция, свойство, сущность); бодото бэе үнэн, мүн бэе (настоящий вид, как есть сам, по природе); бодото дээрээ үнэн дээрээ, үнэхѳѳрѳѳ, нээрээ, нээрээһээ (действительно, в действительности, на самом деле): Бодото дээрээ командир болохо ехэл дуратай гэжэ тэрэнэй нюур шарай, нюдэнэйнь хараса, бүхы маяг түхэлынь хэлэжэ байгаа юм (Б. Шойдоков); ○ үнэн гэжэ үгэтэй парн. хэрэгл.