БАРУУН

1. тэмд. н. 1) дүрбэн зүгэй нэгэн болохо, зүүн зүгэй эгсэ нүгѳѳдэ таладахи, наран шэнгэхэ зүгтэ оршодог (западный): Тэрэ хабар модоной набшаһалжа байһан тиимэ һайхан үедэ баруун оймнай гал дүлэндэ абтажа, хэмгүй ехээр дүрэжэ эхилбэ (Б. Мунгонов); баруун урда нара орохо зүгһѳѳ жаахан урда (юго-западный): Бата углууда байһан һабатай айрагһаа хэды аяга хэжэ гудамхяад, баруун урда углуугай харбаад дээрэ хэбтэбэ (Д. Эрдынеев); баруун хойто нара орохо зүгһѳѳ жаахан хойно (северо-западный): Гансал тэнгэриин баруун хойто хаяада унжагар боро үүлэн ябталаатай хүһѳѳ шулуун мэтэ хүдэлнэгүй (Ж. Тумунов); Баруун жуу будд. Далай ламын ордон, Будаала (Потала); Баруун хүреэн хубисхалай урда тээ Үргѳѳ хотые (мүнѳѳнэй Улаанбаатар хотые) тиигэжэ нэрлэдэг байгаа. Баруун дасан хиид гэһэн удхатай (Западный монастырь): Юрэ харахада, «баруун хүреэнһээ ябаһан бадаршан» шэнги болошоод ябаха юм (Ц. Галсанов); 2) баруун гартахи, баруун гар тала (правый): Тэдэнэй хойноһоо хэдэн эхэнэрнүүд баруун хамсыдаа улаан хэрээһэтэй сагаан бүд уянхай, сүүмхэнүүдые зүүнхэй алхалнад (Х. Намсараев); баруун гар а) зүб гар (правая рука): Тиигэбэшье, урма баяртай ябаһанаа мэдүүлхэ һаналтай баруун гараараа малгайгаа абажа, абадаа даллана (Д. Эрдынеев); б) шэлж. найдалгата, этигэмжэтэ нюур, эгээ дүтэ туһалагша (особо доверенное лицо): Нэгэтэ хабарай арюухан тунгалаг үдэр аяар холын Һаса-Түгэд оронһоо Далай ламын баруун гарынь болохо тон хүндэтэй ехэ лама заларба юм ха (Ц. Шагжин); 2. юум. н. зүүн зүгэй эгсэ нүгөөдэ тала, наран шэнгэхэ зүг (запад): Баруун тээ шоройлдон байгша үндэр уулануудай саагуур наран жаргажа, сэлмэг тэнгэриин хаяа улайбхин үзэгдэнэ (Ц. Шагжин).