БАЛАР

1. тэмд. н. 1) бүрүүл, эли бэшэ, бүдэхи, орёо, худхашанхай, ойлгогдошогүй (тёмный, неясный, запутанный, непонятный): Хүнэй мэдэрэл гээшэ үшѳѳл хүсэд шэнжэлэгдээгүй, үшѳѳл балар юумэн ха юм даа (Б. Мунгонов); балар зүргэ эли бэшэ, арай гэжэ харагдадаг зүргэ (едва различимая тропа): Муухан балар морин зүргын орондо Тэргэ шаргын тэгшэ харгы холбоо һэн (Х. Намсараев); 2) эртэ урдын, бүдүүлиг сагай (первобытный): Теэд ангаа буляалдажа, атаа мэеэрхэлдээ гаргадаг урдын балар саг бэшэ ха юм (Д.-Д. Дугаров); 3) мунхаг (невежественный, некультурный, недалёкий): Хүнүүд ехэл балар байгаа юм даа: хэдэн ангай арһанай түлѳѳ аминай тэмсэл хэдэг һэм шуу (Д.-Д. Дугаров); балар ухаан мунхаг, тэнэмһэр ухаан (недалёкий ум): Би хадаа муу балар ухаандаа тиигэжэл һанаха байнаб (Б. Мунгонов); балар харанхы мунхаг, үзэг бэшэг мэдэхэгүй (тёмный, невежественный, безграмотный): Һаяхан Совет засаг тогтожо, арад зон эрхэ сүлѳѳгѳѳ гартаа абаадшье байбал, үшѳѳл арад зон тон балар харанхы байдалтай һэн (Ц. Шагжин); 2. наречи ойлгогдошогүй, орёо (непонятно, запутанно): – Анха түрүүн город ерэхэдэ ехэ балар байдаг юм даа, ши минии хойноһоо дахаад ябаарай, олгуулжа үгэһүүб (Х. Намсараев).