АМАРАЛТА

юум. н. 1) ажал хэнгүй, хууляар тогтоогдоһон амарха саг, һурангүй амарха саг (отпуск, каникулы): Һургуулиин амаралта байжа, Адайн арбан табатай ууган хүбүүн ангуушадые дахаба (С. Доржиев); ээлжээтэ амаралта гүрэн бүхэндэ шахуу ажалтан жэлэй нэгэ гү, али али олошье дахин хэдэн үдэрѳѳр ажалһаа сүлѳѳлэгдэжэ амарха үе саг (очередной отпуск): Арайхан гэжэ зунай һара гаргаад лэ, ээлжээтэ амаралтаяа абаад лэ наашаа шамдуухан гараба ха юмбиб даа (Б. Мунгонов); (наһанай) амаралта тусхай наһа хүсэжэ (жэшээнь, Россида эрэшүүл 65, эхэнэрнүүд – 60) оройдоо ажал хэнгүй гүрэнһѳѳ тэдхэмжэ абаад һууха амаралта (пенсия): Наhанайнгаа амаралтада гараад байхадаашье миин hуугаагүй (Д. Дарижапова); Библиотекариинь амаралтада гараһан аад, орондонь хүн олдоодүй байна ёһотой (К. Цыденов); түрэхын амаралта эхэнэрэй жэрмэһэн болоод 7 һара хүсэхэдэ үгтѳѳд, 140 хоног үргэлжэлдэг ажалһаа хуулитаар сүлѳѳлэгдэдэг үе саг (декретный отпуск): Һамганиинь түрэхын амаралтада гараба; зунай амаралта һурагшадай зундаа һурангүй үнгэргэдэг саг (летние каникулы): Гансахан лэ минии хүсэхэ найдаха юумэн гэхэдэ, Ёндоной зунайнгаа амаралтада ерэхые хүлеэдэг болобоб (Ц. Дон); 2) бэеын гү, али оюунай хүсэ һэргээхын тула ажал, хэшээл хэхэгүй һула байха саг (отдых): Нэгэ-хоёр үдэр хагсуу бороогой болоходо, юунэймнай амаралта гээшэб! (Ц. Дон); амаралтын газар хэдэн хоногоор байрлажа сэнгэхэ, бэеэ үзүүлхэ, эмшэлүүлхэшье арга боломжотой эмхи зургаан (курорт, санаторий): Тиигээд элдэб хүнгэлэлтэ, амаралтын газарта түлѳѳһэгүйгѳѳр ябахада болохо юм гэлсэгшэ (С. Цырендоржиев); амаралтын парк сүлѳѳтэй сагаа хүхюутэй сэнгэжэ үнгэргэдэг газар (парк отдыха): Тэрэ хүбүүн танилсаһан үдэртѳѳ амаралтын парк урижа, тэндэ олон зоной дунда годигоножо, үлүү ехээр нугаржа байжа танцевалаад, басаган эшэжэ ябаа һэн ха (З. Гомбожабай).