АЙЛША(Н)

(Н) юум. н. 1) уригдаһан гү, али айлда юрэ орожо ерэһэн хүн (гость): Теэдшье орой бууһан айлшан хоногтоо ерэхэ, орой эхилһэн бороо орохоор ерэхэ гэдэг ха юм (Б. Санжин, Б. Дандарон); Айлша хонуулха – ами хадагалха (Оньһ. ү.); Айлшан үглѳѳ – алтан, үдэшэ – мүнгэн, үнжѳѳд – гуулин (Оньһ. ү.); хүндэтэй айлшан эгээ дээдэ ямба хүндэдэ хүртэхѳѳр хүн, эрхим айлшан (почётный гость): Үгытэй ядуу байдалтайшье һаа, эгээ хүндэтэй айлшанаа шанаһан зѳѳхэйгѳѳр хүндэлдэг заншал бии гээбы (М. Осодоев); уряалгүй айлшан хүлеэгдээгүй, гэнтэ орожо ерэһэн хүн (незваный гость): Уряалгүй айлшанай орожо ерэһэндэ Сэсэг дурагүйдэбэшье, бэеэ баринги байна (М. Осодоев); айлша жээлшэ, айлшад сагаалшад айл хэсэгшэ зон, айл зайгаашад (гости): Yнгэрѳѳшэ үдэшэ Бадматанда айлшад сагаалшад бууһан байгаа; айлшан болохо урюулжа хүндэлүүлхэ, айлда орохо (быть гостем): Дариима эндэ ерэхэ бүхэндѳѳ айлшан боложо hуунгүй гэрэйнь ажал Хорлодо ябууд хамhалсаад гарадаг (Г.-Д. Дамбаев); айлшаар ерэхэ хүнэй гэртэ ерэхэ, орохо (приходить в гости): Ябаха дээрээ залуу бүлэ хоёр шэл архитай, сасагтай пулаад бэлэгтэйгээр Чансинайда айлшаар ерэбэд (С. Цырендоржиев); 2) шэлж. һарынхи, һарын шуһан (менструация): Айлшан ерээ; айлшагүй болохо хээлитэхэ, дабхар болохо, хүл хүндэдэхэ (забеременеть).