ААЛИ(Н)

(Н) 1. тэмд. н. 1) хүдэлсэгүй, удаан, босхи, һула (медлительный, нерасторопный): Сарнуудынь эзэнэйнгээ һанал бодол тааһандал, аалин боло болоһоор зогсошобо (Ц.-Ж. Жимбиев); аали залхуу хашан, толтогүй (ленивый, нерадивый): Энэнь, аали залхуу хүдэлсэтэйшье һаа, бэедээ найданги (Ч. Цыдендамбаев); 2) шанга бэшэ, аргаахан, абяа шэмээгүй, дуугай (тихий, негромкий): Һэрихэдэнь, гэр соонь аалин, хон-жэн байба (С. Доржиев); аалин байдал намдуу байдал, намдуурал (тишина, затишье): Аалин байдал тогтод гэжэ, юу хэлэхыень шагнаха гэһэндэл, Дугар Третьягые харад гээд лэ абана (Б. Шойдоков); 3) номгон, түни, түбшин, түб даруу зантай (спокойный): Аляа хүхюун басагадай заямхада ерэхэһээ хойшо Дардай бѳѳ бүришье аалин боложо, тэдээндэ бүтүүхэнээр дурагүйдэнэ (М. Осодоев); аали намдууханаар нам дарууханаар (спокойненько): – Аали дарууханаар хүн шэнги хѳѳрэлдэхэдэтнай яаха байгааб? – гэжэ отообай Дашаяа нэгэ бага зэмэлбэ (А. Шадаев); 2. наречи 1) аажамаар, удаанаар (медленно): Мориниинь үбһэ ногоо шэмхэлжэ, аалин ябана (Ч. Цыдендамбаев); 2) дуугай, абяа шэмээгүйгѳѳр (тихонько, негромко): Аалин аалин гүнгэнэжэ, / Аман соогоо дуулахаб даа (Д. Улзытуев).