ОРЬЁЛ

1. юум. н. 1) хадын шулуутай хяра, хадын шулуутай орой (острая вершина, пик горы): Тэмээнэй бүхэнүүд шэнгеэр тобойһон хоёр орьёлой хоорондохи хүтэлһѳѳ ара тала руу ороһон һүүдэртэй гүнзэгы хабшал эхилбэ (Д.-Д. Дугаров); 2) шэлж. ямар нэгэн юумэнэй үндэр туйлалта, дээдэ шатын туйлалта (вершина, напр. науки): Тэрэ гэһээр ши эрдэмэй шатые дамжажа, энэ хүрэтэр оюун орьёл ѳѳдэнь абиржал ябаһаарши (Ц.-Д. Хамаев); огторгойн (гү, али тэнгэриин) орьёл тэнгэриин сээл, огторгойн гүнзэгы (глубь неба): Аяар тэрэ огторгойн орьёлоор гэрэлтэ мүшэнэй зурагар сараа гарган арилхань замбуулинай холые зориһон хэмэл одо һануулна (Д.-Д. Дугаров); Роза үбһэн дээрэ ѳѳдѳѳ харан хэбтэхэдээ, сэнхир хүхэ нюдѳѳрѳѳ сэлмэг тэнгэриин орьёл шэртэн дуугарна (Ц.-Ж. Жимбиев); 2. тэмд. н. үзүүртэй, шобхо үзүүртэй, ёрбогор (острый, заострённый, остроконечный): Саһаар дүүрэжэ жэгдэршэһэн гэнэтэй орьёл шулуунуудые дамжан, Сибирцевэй хабсагайһаа буухадань, дүтэшэг агы нүхэн амхайжа байба (Д.-Д. Дугаров); орьёл-торьёл орхогор, орбойһон; бархагар, дан томо, дарьягар (остроконечный, торчащий; громоздкий): Түрэл тоонтонь болохо аяар зүүн зүгэй Байгалай урда бэеын орьёл-торьёл хабшалнуудай хоорондохи Санагадань баһал шара набшын хаһа хүрэжэ ерэнхэйл (Б. Шойдоков); орьёл орой уулын шобхогор, шобогор орой (остроконечная вершина): Сэлмэг үдэрэй тунгалагта Мүнхэ-Сарьдагай орьёл орой сардамал мүнгэн гэрэлээр баруун аласта толорно (Д.-Д. Дугаров).