НЮСЭГѲѲР

ѲѲР наречи хубсаһагүйгѳѳр, шарбаа, шараа (нагишом, голышом): Ухаа алдаһан гэрэй эзэн нюсэгѳѳр гүйжэ бодоод, хониной толгой гартаа абажа, дахин дахин нюуртаа дүтэлүүлэн харана ха (Д. Батожабай); шарбаа нюсэгѳѳр бэедээ юушье үмдэнгүйгѳѳр, ямаршье хубсаһагүйгѳѳр (голышом): Мархын ойн буусада байрлаад, үглѳѳ бүри үүр хираанаар шарбаа нюсэгѳѳр тооноор дэгдэжэ гараад, хорото шарануудта үдэшүүлэн ошожо, ойн талмайдахи хабсагай шулуун дээрэ Абжаа-удаганай һүлдэ заяантай ушарна гэһэн үгэ зоной дунда ябадаг байба (Б. Санжин, Б. Дандарон); тархи (гү, али толгой) нюсэгѳѳр малгайгүйгѳѳр, тархидаа юумэ үмдэнгүй (без головного убора): Аянай зониие тархи нюсэгѳѳр угтахагүйш, тиимэһээ Холхой гартань ороһон нэгэ юумэ тархи дээрээ табяад, гүйжэ гарана (Д. Эрдынеев); Дэгэлээ хэдэрээд, пулаадгүй, толгой нюсэгѳѳр гүйжэ ябаһан басага байлгажа, Идын байрые һураһамни, байрань манай таһалгатай зэргэлээд юм, тугаар һая хубсалаад, тэбдэн гарана һэн гэбэ (Ц.-Д. Хамаев); хүл нюсэгѳѳр гуталгүй, хүлдѳѳ юумэ үмдэнгүй (босиком): Би абатаяа сугтаа бодоод, нюураашье угаахаяа мартаад, хүл нюсэгѳѳр хүйтэн шүүдэр соогуур Сэнгэтэн тээшэ гүйдэг бэлэйб (А. Жамбалдоржиев); ябага нюсэгѳѳр унаха унаа, үмдэхэ хубсаһагүй, ябагаар, юушьегүйгѳѳр (пешком и без ничего, ≈ гол как сокол): Хэдэн хоног ябага нюсэгѳѳр зүдэржэ зобожо, нютагаа хүрэжэ ядажа ябатараа, дорой байдалда ороод, дороо унахаа ябаха (Ц.-Д. Хамаев).