НЭМЭЭХЭ

үйлэ ү., идх. залог 1) ехэ болгохо, олон болгохо (добавлять, дополнять): Шэнэ ороһон хүндэ түрүүшын гурбан һарада һара бүхэнэй арбан түхэриг тоосодог байха. Тиигээд саашадаа һайн хүдэлѳѳ һаань, һарын арбан табан түхэриг хүрэтэр нэмээжэ болохо юм (Х. Намсараев); алхам гэшхэдэлээ нэмээхэ ябадалаа түргэдүүлхэ, гэшхэдэлээ шангадхаха (ускорять шаг): Зэргэшээ сарнууд самсаал зубшан ябахадаа, ами ороһон янзатай алхам гэшхэдэлээ нэмээн газар хороосотой дугшуулба (Ц.-Ж. Жимбиев); ѳѳртѳѳ сэн нэмээхэ бэеэ томоотойб гэжэ харуулхаяа оролдохо, хамараа үргэхэ (≈ набивать себе цену): Ѳѳртѳѳ сэн нэмээжэ, гүрэнэй салин хүлһэ дэмы эдинэгүйб гэжэ харуулхые оролдоно гээшэ (Б. Мунгонов); 2) худалаар юумэ гоёожо хэлэхэ, худалшагаар хѳѳрэхэ (привирать, приукрашать свой рассказ): Тэрэ хүн һонин зантай, юумэ зада нэмээгээд зугаалдаг; нэмээхэ гоёохо хѳѳрэһэнѳѳ үлүү гоё болгохын тула худалшагаар хѳѳрэхэ (привирать): Нэмээжэ гоёожо, зарим газартань мэхэ гохо, худал юумэ хэлэжэ, алдар сууда гаралга гээшэ худалаар ажаһуулга гээшэ (С. Ангабаев).