НИМГЭН

тэмд. н. 1) хүндэлэн уруугаа бага, зузаан бэшэ; халимдар (тонкий – о чём-л. плоском): Үглѳѳнэй жабар хүбүүнэй нимгэн һарьмай нэбтэ үлеэжэ, жэхын даарахадаа Дулма хүгшэндѳѳ дүтэлэн няалдаба (Ц. Шагжин); нимгэн зузааниинь хүндэлэнѳѳрѳѳ хэр зэргэ һунанхайнь (толщина); нимгэн саһан гүнзэгы бэшэ саһан (неглубокий снег): Томо хушын узуурай нимгэн саһан дээрэ ямаршьеб аржагар улатай гуталаар гэшхэһэн палигар томо мүрнүүдые обёорходоо, Дармын досоо харанхалхадал гэбэ (Д.-Д. Дугаров); нимгэн урал зузаан бэшэ урал (тонкие губы): Набтархан бэетэй, хурса сагаан шарайтай Туваан хамба нимгэн уралаа таһа зуужархёод һууна (Д. Батожабай); 2) сухигар, сунхигар, хубхи, зүһэ муутай, хухигар (бледный – о цвете лица): Шарайшнишье хүхэ сагаан, нимгэн, хэрбээ үнэхѳѳрѳѳ тэрэ Шэтэдэ золгоһон басагамни һаа, ямар нэгэн ушар болоод, институдһаа гаргуулшоод, иигэжэ ябана гүш даа? (А. Жамбалдоржиев); нимгэн сагаан шарай нимһал, хухигар нюур (бледное лицо): Тэрэ нимгэн сагаан эхэнэр шарайтай, гоёор хубсалаад ябадаг хүн юм (Д. Эрдынеев); 3) шэлж. зѳѳлэн, илдам, эелдэг (мягкий, нежный): Эхын сэдьхэл нимгэн даа, Сэндэмэ ѳѳрынгѳѳ талаһаа хүбүүгээ үлүү ехээр хараажархиба, зүрхэ сэдьхэлыень дэмы хүлгѳѳжэрхибэ гүб гэжэ һанаа үнѳѳндэ абташаба янзатай (С. Цырендоржиев); эльгэ нимгэн, нимгэн зүрхэтэй (гү, али сэдьхэлтэй, зосоохитой) сэдьхэлээр зѳѳлэн, хайрлааша, уян (мягкий, мягкосердечный, жалостливый): Тиигэбэшье, хара зониие хайрладаг, хүдѳѳ зониие хүндэлдэг, эльгэ нимгэн, иимэ хүн байгаа гэхэ (А. Шадаев); Би энэ һайн зантай, һаруул ухаатай, нимгэн сэдьхэлтэй багшынгаа урда зүрхэеэ доһолгонгүй байжа шадахагүй байгаа һэм (Ц.-Д. Хамаев); Дамба Бальжинимаевич гээшэмнай харахада шэрүүн аад, хүниие аргагүй хайрладаг, нимгэн зосоохитой хүн ха юм даа (Б. Мунгонов); 4) бага, багатай, ѳѳдэгүй (малый, незначительный); зѳѳри нимгэн зѳѳри багатай, ядуухан (бедный, неимущий).