МҮРГЭЛГЭ(Н)

(Н) юум. н. шажанай ёһо заншалаар шүтэлгэ, һүгэдэлгэ (поклонение): һунажа мүргэлгэ; бэриин мүргэлгэ урданай түрэ дээрэ хүбүүнэй гэртэ үнгэргэдэг ёhолол. Тогооной саана, хойморто үбгэд түрын хүндэдэ hууха. Бэри боложо ерэhэн басаган хадам эсэгынгээ гэртэ орожо ерээд, галайнь урда hуужа, хормойгоо дэбдеэд, хадам эсэгэдээ, аха дүүдэнь мүргэхэ. Иигэжэ мүргэжэ байхадань, хойморто hууhан үбгэд эртээнhээ хэршэжэ бэлдэhэн хурууд, хониной hүүл бэриин альган дээрэ табиха ёhотой. Тиихэдэнь бэри тэдэнииень тогоон дээгүүр үбгэдэй дэгэлэй хормой дээрэ хаядаг hэн. Газарта унангүй, хормой дээрэ тэдэнэйнь олоороо унаа hаань, энэ бэри саашадаа үнэр баян ажаhууха гэжэ тоологдодог бэлэй (поклонение невесты родителям мужа): Уданшьегүй бэриин мүргэлгэн болохо боложо… (Х. Намсараев); тоонтодо мүргэлгэ тоонто тайлганда хабаадалсаhан hамгадай hууhан зандаа тоонтодоо гурба дахин дохилго. Энэ ёhо хошхоног хазаад, бэе бэеэ хѳѳдэлсэhэнэй hүүлээр дүүргэгдэдэг hэн. Эхэнэрнүүд хормойнуудаа урагшань дэлгээгээд, гурба-гурба дахин газарта хүрэтэр дохин мүргэдэг hэн (троекратный поклон участниц обряда очищения месту захоронения последа).