МАРЯА(Н) I

н) юум. н. хүнэй бэеын тарган, таргалалга, ѳѳхэлэлгэ (полнота, тучность): Маряагаа алдаагүй пүлсэгэрхэн Норжомо тэрэ хоёрой дунда ѳѳрынгѳѳ наһанһаа һураггүй залуугаар харагдана (С. Цырендоржиев); маряа мяхан бүдүүн бэе, тугжагар бэе, томо бэе (упитанность, тучность, дородность): Хара Шарайта гэртээ инаг налгайхан эхэнэртэеэ эльгэ дүүрэн байдалтай, гарынь һайжарһан болобошье, юрэ шэг шарайнь нимгэн, маряа мяханиинь нилээдгүй муужарһан түхэлтэй (Х. Намсараев); маряа бариха таргалха, бүдүүрхэ (полнеть); маряа бараха (гү, али татаха) тураха, турад гэхэ, муураха, хонхиихо (худеть, тощать): Хараха янзада, маряагаа татажа, турад гэһэн нюуртай, табяад наһанай буряад хэбэртэй (Б. Мунгонов); маряагаа шуураха (гү, али буураха) һанаанда хатаха, хүнхыхэ, ташарайгүй болохо (чахнуть): – Энэ хүн мүнѳѳ манай эндэ бэеэрээ айлшалан ерэнхэй һууна, – гээд, да лама богдо гэгээнэй доодо тээ һууһан нарибтар бэетэй, маряагаа шуураһан сухигар шарайтай хүн тээшэ гараа дэлгэн, заагаад абана (С. Норжимаев); ○ мяхан гэжэ үгэтэй парн. хэрэгл.