МАНАХА

үйлэ ү. 1) харууһалха, һахиха, адуулха (стеречь, караулить, пасти): Тогоошо отогһоо холо, тунга ногоотой бэлшээридэ һүрэгѳѳ манахаяа баруун хүтэл дабуулан, үргэн сарамда бууба (Д.-Д. Дугаров); Манай дайсан бидэниие танина, таняад үдэр бүхэндэ, һүни бүхэндэ гэтэжэ манажа байна (Х. Намсараев); адуу манаха адуу харууһалха, һахиха (пасти, караулить лошадей ночью): Түшэгүүнэй дээрмэшэдэй дарагдаһанһаа хойшо хориинхид адуугаа манахаяа болиһон, гансал дүрбэн хүлтэй дээрмэшэн шоноһоо хамгаалдаг байгаа (Б. Санжин, Б. Дандарон); 2) сахижа байха, таһалдуулхагүй (сохранять, поддерживать); гал манаха галые үглѳѳ болотор таһалдуулхагүйн тулада согынь үнэһѳѳр булаха (засыпать угли золой для сохранения огня до утра): …гүрѳѳһэнэй сэмгэ ташаһан галда ошожо, түбшэн зохидоор трубкаяа носоогоод, хүдэр мүрэтэй, маряатай бүдүүн балсантай Семёндо хандажа, – галаа манахаяа бү марта, – гээд, түрүүшынгээ һуурида ерэжэ һууба (Ж. Тумунов); ◊ зүүдэ манаха а) тодорхой зүүдэ хараха зорилго табиха, һанаһан зүүдэеэ харахын тулада баруун гараа дэрлэн, зүүн гараа ташаан дээрээ табяад унтаха заншал бии гэжэ монгол дэлгэрэнгы тайлбари толидо хэлэгдэнэ (настраивать себя увидеть определённый сон): Найман ханатай һэеы гэрэй һайханда нойроо хүрѳѳд, зүүдээ манан унтанаб (Б. Гармажапов); б) зүүдэлхэ, зүүдэ хараха (видеть сон): Маншууд баян Баршуудхатай хэрзэгы шангаар хѳѳрэлдэһэнэй хойто һүни булай муухай зүүдэ манажа хоноо (М. Осодоев).