ИЛАХА

үйлэ ү. 1) диилэхэ, булиха, дай дараха (побеждать): Һайн баатарайнь илаа һаа – һаруул һайхан байдал ерэхэ, муу баатарай илаа һаа – байдалнай балай харанхы болохо гэжэ хэлэдэг үбгэн эсэгымни үльгэр һанаандамни оробо (Ц. Шагжин); илаха булиха диилэхэ, дай дараха (победить); илан мандаха диилэжэ баярлаха (восторжествовать): Энэ хэрэгнай намда дээрэһээ үгтэһэн эрхын хүсѳѳр, бурханай зарлигай сэсэн мэргэнээр, буряадууд болон монголшуудай һүзэгэй хүсѳѳр илан мандаха! (Д. Эрдынеев); илажа гараха эршэмтэй тэмсэл удаан эрхилһэнэй эсэстэ булиха (побеждать, победить): Эдэнтэй хэзээдэшье тулалдаха болохомнай, тиихэдээ хэнэймнай илажа гараха диилэнхидээ намһаа дулдыдаха байна гэжэ тэрэ ойлгобо (К. Цыденов); 2) будд. ѳѳрѳѳ ѳѳртэеэ тэмсэхэ, буддын шажанай ёһоор ѳѳртэнь бүхы муу юумые – инаглал, дурлал, хүхилгэ гэхэ мэтые даража, тэдэнһээ хахасаха (одерживать победу над своими страстями, желаниями, привязанностями); Илажа түгэс нүгшэһэн ѳѳрынгѳѳ хилэнсэ нисваанисые, харанхы мунхагые илажа гэгээрһэн гэһэн удхатай Бурхан багшын эпитет-нэрэнүүдэй нэгэн (Победивший, Победоносный, один из эпитетов Будды, иногда и других Будд): Харин Бурхан багша миин нүгшѳѳгүй, түгэс нүгшэжэ, дахин түрэхэшьегүй, үхэхэшьегүй арга олоо, тиимэһээ «Илажа түгэс нүгшэһэн» гэжэ нэрлэгдэнэ (Л. Намжилон).