ЗҮЙЛ

юум. н. 1) ямар нэгэн элитэ харагдадаггүй, мэдэрэлэй органуудта үзэгдэхэгүй юумэн, үзэгдэл, ушар (нечто неосязаемое, явление, обстоятельство, случай): Энэмнай та бидэ хоёрой ѳѳһэд хоорондоо хѳѳрэлдэхэһѳѳ ондоо хэнэйшье мэдэһэнэй үлүү зүйл гэжэ бү мартая (Б. Шойдоков); Гэбэшье энэ далидань жэгүүр, хүсэ олгодог зүйл тэрэ хүнтэй, дуратай эхэнэртэеэ хайшаагаар байһанһаашни дулдыдадаг байна (Ц. Цырендоржиев); бишыхан зүйл ялигүй юумэн, бирагүй юумэн (пустяк, мелочь): Энэ хадаа хэды бишыхан зүйл болобошье, намда болоод манай бригадын ажалшадта бага бэшэ һургаал боложо шадаха ёһотой (Х. Намсараев); элдэб зүйл олон янзын үзэгдэл (разные явления): Байдал гээшэ орёохон, / Байдаг юм даа элдэб зүйл (Д. Жалсараев); дутуу дунда зүйлнүүд дутагдалнууд (недостатки); хажуугай зүйл шухала бэшэ юумэн (нечто второстепенное): Али энэнь тэрэнэй намтарта орохогүй, хамаагүй хажуугай зүйл гү? (С. Ангабаев); һэжэг түрүүлмэ зүйл ямар нэгэн этигэлгүй, тиимэхэн юумэн (нечто сомнительное): Тэрээнэй ажабайдалда, намтарта һэжэг түрүүлмээр зүйлые хюмһанай харыншье тухай олоогүй бэлэй (Б. Шойдоков); 2) һанаа, бодол (мысль): Дайсанай һомондо дайруулжа, байлдаанай газарта бүдэрэн унажа гээгдээ гээшэ гү гэһэн муу муухай зүйл толгой соонь һуури эзэлээд һалаха юм бэшэ (Б. Шойдоков); 3) ямар нэгэн элитэ харагдадаг, мэдэрэлэй органуудта үзэгдэжэ байгаа юумэн, эд бүтээл, эдлэл, зѳѳри, бодос (нечто осязаемое, вещь, предмет, изделие, вещество): Энэ хатуу үедэ эдеэ хоолой зүйл хомордожо, хилээмэн, бэшэшье хоолой ноормо хороогдожо эхилбэ (Б.-Б. Намсарайн); шэнгэн зүйл урдадаг ба амһартынгаа хэлбэртэй болодог шэнжэ шанартай юумэн (жидкость): Дүрбэн шэлтэй шэнгэн зүйл асарба (Б. Шойдоков); үнэтэ зүйл сэнтэй эдлэл, үнэтэй зѳѳри (драгоценность): Шобдог лама дахин туулмагаа һуулин, нэгэ хэдэн номин шулуу гаргажа, альган дээрээ табяад, ямар нэгэн үнэтэ зүйл хараһан юумэдэл, һайхашаан шэртэжэ һууба (Д. Батожабай); 4) бүлэг, түрэл, анги, шата, зэргэ (вид, род, разряд, категория): Уһа нэбтэрдэггүй мэшээгүүд соо хэгдэһэн лабшаа, хатааһан хилээмэн болон бусадшье зүйлэй эдеэ хоол заахашье гутаагүй (Д.-Д. Дугаров); олон зүйлэй олон янзын, элдэб (разнообразный): Бэлэхэн болбошье, олон зүйлэй хэрэгүүдые бүтѳѳхэеэ / Бусадта үгѳѳ бү үгэ (Э.-Х. Галшиев); 5) бэшэһэн гү, али хэлэһэн юумэнэй хэсэг, бүлэг; асуудал (статья, пункт, параграф; вопрос): Тэдэ гэрнүүд Оросой Холбоото уласай хотын барилгын кодексын 65-дахи статьягай 2-дохи хубиин 2-дохи зүйлэй эрилтэдэ тааруу байха ёhотой (vtinform.com); – Зай, нүхэд, түрүүшымнай зүйл дүүрэбэ. Иигээд хоёрдохи асуудалдаа ороё (Ц. Дон).