ЗѲѲЛЭРҮҮЛХЭ

ѲѲЛЭРҮҮЛХЭ үйлэ ү., идх. залог 1) хатуу гү, али шэрүүн бэшэ болгохо (размягчать, смягчать): Хохир этэжэ хурьганайнь гараха газар зѳѳлэрүүлбэбди (А. Жамбалдоржиев); 2) ууртай бэшэ, дошхон бэшэ болгохо, тайдхаруулха, һула болгохо (смягчать, успокаивать, ослаблять): Мүнѳѳ ши бидэ хоёрой байдалда баһа туһалха – зарсажа хүрэшэһэн зүрхэ сэдьхэлыемнай дулаасуулха, зѳѳлэрүүлхэ, уяруулха (С. Доржиев); шэгээ (гү, али шарайгаа) зѳѳлэрүүлхэ шэрүүн шарайгаа шарайлхаяа болихо (становиться более приветливым, сердечным): Емельяновые харахадаа, шэрүүншэг шэгээ зѳѳлэрүүлжэ, нюур дээрээ энеэбхилһэн тэмдэг бии болгоод: – Ямар холын, үнинэй харагдаагүй айлшан бууба гээшэбши? … – гэбэ (Д. Эрдынеев); арсалдаа зѳѳлэрүүлхэ хэрэлдэжэ байһан хүнүүдые эбтэнь оруулхаяа һанажа юумэ хэлэхэ, аргадаха (смягчать спор): …тугалаа голоһон үнеэндэ тугалыень абхуулхадаа бэрхэ гэжэ алдаршаһан һамган арсалдаа зѳѳлэрүүлжэ һаатуулха һанаатай хэлэнэ (Ц. Дон); 3) дэншээ бэшэ болгохо, ябадал жэгдэрүүлхэ (смягчать ход лошади, машины): Түмэр моринайтнай ябадал зѳѳлэрүүлжэ тоһынь һэлгэхэбди, урда сахаригуудайтнай хүдэлсэ хүнгэлжэ, шаарнуудынь шудхахабди (vk.com).