ЖЭГНЭХЭ

үйлэ ү. 1) дулаасуулха, халааха (греть, нагревать): Дээрэхэн дэгдэһэн наран бамбагар зѳѳлэхэн хүбэн хүнжэл дээрэнь улаан шарахан үнэгэн мэтээр хэбтэшоод аятай зохидоор жэгнэнэ (С. Цырендоржиев); Аман соонь гашуун амтан гутажа, хамараарнь шороб утаан бааяжа, лейтенантын хатаһан хоолойе жэгнэбэ (Ж. Тумунов); 2) халуун уурал дээрэ эдеэ шанаха, бэлдэхэ (готовить на пару): – Зай, буузаа жэгнэжэ садатараа эдие!; 3) дулаасуулха гү, али хүргэхэ, мүн хабдари татаха, үбшэн бууруулха зорилготойгоор хүнэй гү, али амитанай бэедэ элдэб юумэ табиха, няаха (ставить компресс): Нуурта ороһон багахан аршаан булагай уһые үе мүсын үбшэнтэд халаажа ородог, эндэхи шабараар бэеэ жэгнэдэг заншалтай (Д.-Д. Дугаров); бэе жэгнэхэ малай дотор, тусхайлбал, эльгэ, бѳѳрэ, зүрхэ, уушхые хүндэ туд тудтань табижа, халуун арһаарнь орёожо эмнэхэ, аргалха (ставить компресс из внутренностей овцы, заворачивая больного в её шкуру); 4) хүйтэ даалгаха, хайраха (холодить): Теэд хүгшэрһэн борогшон дулаан ульһа үгэхэһѳѳ наана нойто хүйтэнѳѳр жэгнэхэ юм (Ц.-Д. Хамаев); 5) шэлж. ямар нэгэ һайн гү, али муу үрэ дүнтэй үйлэ хэрэгэй хүнэй сэдьхэлдэ таатай зохид гү, али муу нүлѳѳ үзүүлхэ (оказывать какое-л. влияние): Багынгаа ябадал һанахадань, зүрхэ сэдьхэлыень дулааханаар жэгнэжэ, инаглаһан хоёрто ехэл һонин, ехэл зохид байба даа (Б. Мунгонов); зүрхэ сэдьхэл жэгнэхэ зүрхэ дулаасуулха, баярлуулха, сэдьхэл баясуулха (согревать душу): Һанал бодол гээшэмнай ямаршье наһанай хүнүүдтэ дали жэгүүр ургуулжа, зүрхэ сэдьхэлыень жэгнэн дулаасуулдаг шэдитэй бшуу (М. Осодоев).