ДООСХО

юум. н. 1) хамарай тамхи хэдэг багахан амһарта (табакерка): Хаанай бэлэглэһэн доосхо сооһоо тамхи үндэе! (Б. Санжин, Б. Дандарон); 2) шүрэбтэ гурьба гаргадаг зэмсэг (лёрка, плашка для нарезания резьбы); 3) таряа хададаг машинын хадалангаа залан унагаадаг түхеэрэлгэ (отвальная доска у жатки).

ДООШО

1. наречи 1) уруу, байһан байраһаан доро, муу, муу шанартай, бага, үсѳѳн г.м. (вниз, книзу, ниже, меньше); доошо дээшээ үндэрѳѳ түргэн түргэн хубилгажа ниидэхэ, һэбихэ, хүдэлхэ г.м. (то опускаться, то подниматься, вверх-вниз): Жэргэмэл шубуун доошо дээшээ хэлбэлзэн, / Жэгүүрнүүдээ дэрбэгэнүүлэн, / Жэмбүүр, бэшхүүр үлеэһэн юумэндэл / Жэгтэй шангаар жэргэнэ (Д. Улзытуев); дээрэһээнь доошо хараха хүниие ехэ анхаралтайгаар, шэнжэлэн үэхэ (смотреть с головы до ног): Зүүнһээ гараһаар шэнэ хубсаһатай, хитагар хара һахалтай, бага ама халамгай гусар ойронь ерэжэ, урдань хоёр хүлэйнгѳѳ һүеые хаб гэтэр сохижо зогсоод, дээрэһээнь доошо хаража, нэгэ дохёод, Доржоһоо хүлисэл гуйба (Ч. Цыдендамбаев); доошо тоолохо шанар шэнжынь, тушаалайнь, изагуурайнь талаһаа доогуур, муугаар тоолохо (считать ниже себя): Ѳѳрынгѳѳ дайсан болон «нүхэдые» бэеһээ нэгэ шата доошо тэнэг тээшэнь тэрэ тоолодог ха юм (Д. Батожабай); доошоо һууха а) һууһан һууриһаа буужа, дорохоно һууха (садиться пониже); б) хойморто бэшэ, харин үүдэн тала багаар һуури эзэлэн һууха (садиться ближе к двери); в) һуурияа оложо, нягтаран набтар болохо – һүри үбһэн, шэнэ модон гэр г.м. тухай (давать усадку); г) сээр. газаа гараха, үдхэнѳѳ гаргаха (испражняться); дундаһаа доошо дунда зэргэһээ бага, үсѳѳн (ниже среднего); доошо бэшэ ямар нэгэн хэм хэмжээһээ доогуур, үсѳѳн гү, али бага бэшэ (не ниже, не меньше какого-л. количества, размера): …баһа нэгэ ласхагар хүн, лаб лэ долоон пүүдһээ доошо бэшэ боломоор ашаа, тэргэдэнь һуужа абамсаараа, «Шамдуун! Шамдуун ябаарай, банк хаагдахань!» гэжэ хашхарна (Д. Батожабай); ◊ доошо ошохо а) голой урасхалаар дооро байһан һуурин нютаг ошохо (жэшээнь, Ивалгаһаа Доодо-Ивалга руу): Доошо, Хуһата орохом даа! (Ц. Дон); б) зүүн бур. Москва хото ошохо (отправляться в Москву, т.е. на запад); 2. дах. ү. 1) доодо тала руу, доогшо, бага (ниже, меньше): Бидэндэ хоёр нормоһоо доошо ажалладаг хүн үгы (Ж. Тумунов); 2) дүү (младше): Ѳѳрымни гэртэ намһаа доошо долоо найман хүнэй гар хараашад (К. Цыденов); Наһаараашье болоо һаа зургаа дүү, классаараашье ѳѳрһѳѳнь доошо Лёва Толстой граф хүн хадаа Доржодо «та» гэгдэнэ (Ч. Цыдендамбаев).