ДАЛДАЛХА

үйлэ ү. 1) нюуха, халхалха, хоргодуулха, дараха (скрывать, прятать): Ван Түмэр эмээлэйнгээ хажуу тээгүүр нэнгэн, моринойнгоо бэеэр сээжэеэ далдалба (Д. Батожабай); бэеэ далдалха хоргодохо, хорохо, бэеэ нюуха (укрываться, прятаться): Эхэмни һайн ябаарай гэжэ юрѳѳхэдѳѳ, нүхэдэйнгѳѳ алуулжа байхада, бэеэ далдалаад хэбтэ гэжэ хэлээгүй (З. Гомбожабай); далдалан халхалха дараха, хэндэшье хэлэхэгүй (скрывать, утаивать): Ахалагша һаалишан фермэдэнь эдэ үдэрнүүдтэ болоһон зарим үйлэ ушарнуудые далдалан халхалха һанаатай ябаһан юм (Ц.-Ж. Жимбиев); ◊ нюдэ далдалха худал хуурмагаар мэхэлхэ, үгы гү, али хэгдээгүй юумые бии, хэгдээ гэхэ (≈ втирать очки): Халтад лэ гэхэдээ хүниие мэхэлхэеэ, нюдэ далдалхаяа һанана (Ц.-Ж. Жимбиев); нюдэ далдалаашад, ёһо дүүргээшэд ажал гү, али ямар нэгэн уялгата ажал, хэрэг дүүргэхэдээ, хайша хэрэг хэгшэд, ёһын тэдыдэ хэгшэд (те, кто делает всё для проформы, ради галочки); 2) хамгаалха, харгалзалха (защищать, покровительствовать): – Хүрьгэнѳѳ далдалжа абыт… Залуушуул хүрьгэнииетнай хуурай газарта уһанда шэнгээжэрхихэнь гээшэл (Ч. Цыдендамбаев).