ГҮЙЛДЭХЭ

үйлэ ү., угталд. залог 1) олоороо гүйхэ, хойно хойноһоо гүйхэ (бежать, бегать друг за другом): Эльгэнэйнгээ эгшэтэр, айбалхайнгаа хүндүүлхэ болотор гүйлдэжэ садаад, зэргэлээд хэбтэбэбди (С. Цырендоржиев); 2) мориной гү, али ямар нэгэн унаагай олоороо түргэн ябаха (скакать; ехать – о транспорте): Һүүлээрнь зэргэлээд гүйлдэжэ ябаһан хэдэн гүйгѳѳшэнүүдэй дундуур зурас гэн гарахадань, урдань оройдоол гурбан морид үлэбэ (Д. Эрдынеев); Энээгүүр адууһа малай зүргэнүүд, мори тэргын далантаһан харгынууд, машинануудай гүйлдэдэг үргэн салуу замууд һунана (Ц.-Ж. Жимбиев); гүйлдэхэ харайлдаха олон мориной хатаралдаха (скакать – о многих): Үшѳѳ дахин толгойгоо үргэжэ ѳѳдѳѳ шэртэн харахадань, улаан дэлһэтэ моридынь гүйлдэн, харайлдан ябаба (Ц. Шагжин); 3) шэлж. урдаха (течь): Доржын нёлбоһод һубһатан гүйлдэнэд (Ч. Цыдендамбаев); 4) хүл хѳѳрсэг болохо, һабандаха (суетиться, хлопотать): Торгон тэрлигүүдтэй хэдэн басагад, хүбүүд эдеэ унда зѳѳжэ, аяга духаряа барижа, сүлѳѳгүй гүйлдэнэд (Б. Санжин, Б. Дандарон); һахы һалаг гүйлдэхэ яараха, мэгдэхэ (сбиваться с ног): Бидэ һахы һалаг гүйлдэн үбгэжѳѳлэйнгѳѳ даабари дүүргэбэбди (С. Цырендоржиев); 5) шэлж. һалихай ябадал гаргаха (волочиться, ухаживать, гулять): – Дайнда ябаһан хүн аад, дайнда ошоошодой һамгадтай гүйлдэнэ. Тэрэ баруун тээ гарыень бэшэ, үнѳѳхииень таһалхаяа яаһан юм? (В. Гармаев); 6) ямар нэгэн ааша гаргаха, элдэбээ гараха, зангаа харуулха (выказывать свои повадки): Буряадайнгаа ёһо заншалые орхижо ябажа гүйлдэдэг хүнүүдые би буряад хүн гэжэ һанагшагүйб (Ц. Шагжин).