ГУТАЛ

юум. н. арһаар гү, али бүдѳѳр оёгдоһон, хатуу улатай хүлдѳѳ үмдэдэг хубсаһанай нэгэ зүйл (обувь): Хониной арһаар гутал оёжо һууһан Сэсэг хүбүүгээ үүшээн магтана (М. Осодоев); эрмэгтэй гутал уладань эрмэг шэрэжэ оёһон, буряад зоной үбэлдѳѳ үмдэдэг гутал (бурятская национальная обувь на стёганой войлочной подошве): Улаа эреэн угалзаар гоёогдоһон, тайшаагай эрмэгтэй гуталынь хажуу тээшээ ёройно (Ч. Цыдендамбаев); ябаган гутал эрмэггүй, дулаанай сагта үмдэдэг арһан улатай гутал (унты на кожаной подошве): Тэрэ тойробшо малгай, хуушан тэрлиг, ябаган гуталаа үмдэнхэй, аалихан дүтэлэн ерэхэ зуураа мэндэшэлнэ (Ц.-Ж. Жимбиев); булгайр гутал булгайраар оёһон, зунай эрмэггүй гутал (унты из юфтевой кожи): Жэбжэгэнээд, бадайраад, нэгэл ѳѳрым бэшэ шэнги, хүйтэ даалгахаһаа ондоо юумэгүй муу булгайр гутал үмдэжэ гараһанаа шаналаа һэм (Ц.-Д. Хамаев); иишэгээ гутал ага хоншоорыень үргэлжѳѳр оёһон, эрмэггүй зунай гутал (ичиги): Үбэрһѳѳ шэлтэй архияа гаргажа, Гомбын хармаанда түргэхэн хэжэрхёод, үрѳѳһэн хүлыень абажа, дүрѳѳ уруунь шэхэхэ гэхэдэнь, мандагар иишэгэ гуталынь яажашье багтажа үгэбэгүй (Ц. Дон); шархи гутал а) баруун бур. иишэгэ (ичиги); б) хори бодо малай түүхэй годоор үһыень газаашань оёһон шагайсаа гутал (тапочки из невыделанных камусов, чирки, башмаки): Зѳѳлэн шархи гуталтай хүлѳѳрѳѳ дүтэ дүтэхэн алхалжа ябаад, гэр соохиёо ѳѳдэ татана (Б. Санжин, Б. Дандарон); сабхи гутал хадамал улатай гутал (сапоги): Цоли аргадахын, зэмэлхэ хараахын һайгаар Доржодо арайхан гэжэ сабхи гуталынь үмдэхүүлбэ (Ч. Цыдендамбаев); улаадха гутал зунай гүрѳѳһэнэй арһаар оёһон гутал (обувь из шкуры летней косули): Үлэгшэнэй Цэрэн тугаар орхижо гараһан үрѳѳһэн улаадха гуталаа бэдэржэ, «хаана бэлэй, ойрохон бэшэ һаал» гэжэ ябажа харгы уруу пар-пар дугшана (Х. Намсараев); урбуулга гутал үһыень газаашань харуулжа оёһон гутал (обувь из шкуры мехом наружу): Хоюулан каракуль малгайтай, баһа тиимэ захатай пальтотой, хара урбуулга гуталтай аад, маряатай юумэдтэл, пэсхылдэн харагдана (Ц.-Ж. Жимбиев); хилгааһан гутал түнх. ангуушадай үмдэдэг һэеы улатай мориной хилгааһаар нэхэһэн гутал (мягкие охотничьи унты из конского волоса на войлочной подошве).